Έναν εκκωφαντικό θόρυβο έκανε η υποψηφιότητα του Ζόραν Κουάμε Μαμντάνι για τη Δημαρχία της Νέας Υόρκης , με τα προγνωστικά να δείχνουν ότι πιθανότατα θα είναι ο νέος άρχοντας της πόλης, στην εκλογική αναμέτρηση της 4ης Νοεμβρίου (σήμερα Τρίτη) που εκτιμάται ότι θα συγκεντρώσει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής των τελευταίων ετών.
Ο υποψήφιος των Δημοκρατικών, μόλις 34 ετών και με σχεδόν μόνιμα χαμογελαστός, ξεκίνησε ως αουτσάιντερ με ποσοστό μικρότερο του 1% στις δημοσκοπήσεις τον Φεβρουάριο. Μόλις τέσσερις μήνες αργότερα, κέρδισε τις προκριματικές εκλογές με 56% των ψήφων.
Η νίκη αυτή κλόνισε το κατεστημένο, εκτοπίζοντας τον νυν δήμαρχο, Έρικ Άνταμς, και αρπάζοντας την υποψηφιότητα των Δημοκρατικών από τον πρώην κυβερνήτη της Νέας Υόρκης Άντριου Κουόμο.
Άνταμς – Κουόμο συμμάχησαν απέναντι στον Μαμντάνι ως ανεξάρτητοι, με τον Άνταμς να αποσύρεται πριν από λίγες εβδομάδες, δίνοντας στον Κουόμο, με την υποστήριξη της ελίτ της Νέας Υόρκης, μεγαλύτερες πιθανότητες να κερδίσει.
Εάν ο Μαμντάνι εκλεγεί, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, τότε θα γίνει ο πρώτος Δημοκρατικός, αυτοαποκαλούμενος Σοσιαλιστής, Νοτιοασιάτης, Μουσουλμάνος της πόλης που θα κατέχει αυτή τη θέση από τότε που ο πρώτος δήμαρχος ανέλαβε τα καθήκοντά του το 1665.
Ενδεικτικό της εντυπωσιακής πορείας του είναι όπως επισημαίνει το Politico, ότι αρκετοί Ευρωπαίοι αριστεροί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι είχαν έρθει σε επαφή με μέλη της προεκλογικής εκστρατείας του Ζόραν Μαμντάνι στη Νέα Υόρκη με την ελπίδα να μιμηθούν την επιτυχία του σε μελλοντικές τοπικές εκλογές.
Ποιος είναι ο Μαμντάνι;
Ο Μαμντάνι γεννήθηκε στην Καμπάλα της Ουγκάντα, από πατέρα Ουγκαντοϊνδό και μητέρα Ινδή, οι οποίοι είναι διεθνώς αναγνωρισμένοι στις αντίστοιχες σταδιοδρομίες τους και συνέβαλαν στη διαμόρφωση των πολιτικών πεποιθήσεων του Μαμντάνι.
Ο πατέρας του, ο Μαχμούντ Μαμντάνι, ένας γνωστός ακαδημαϊκός, ο οποίος έχει γράψει εκτενώς για τον αποικισμό και την αυτοκρατορία, ενώ η μητέρα του, Μίρα Ναΐρ, είναι μια διάσημη ανεξάρτητη σκηνοθέτης, υποψήφια για Όσκαρ, που αμφισβητεί τις συμβατικές απόψεις για τη φυλή, το φύλο και την κοινωνική τάξη.
Η Ναΐρ και ο Μαχμούντ, παντρεύτηκαν το 1991. Ο Ζόραν γεννήθηκε εκείνη τη χρονιά: το μεσαίο του όνομα είναι Κουάμε, από τον Κουάμε Νκρούμα, ένα παναφρικανικό είδωλο και τον πρώτο δημοκρατικό πρόεδρο της Γκάνας.
AP//Heather Khalifa
Όταν ο Μαμντάνι ήταν επτά ετών, η οικογένειά του μετακόμισε στη Νέα Υόρκη. Ο Ζόραν έχει πει ότι τα χρόνια στην Αφρική τον βοήθησαν να διαμορφώσει την αίσθηση του εαυτού και της ταυτότητάς του, καθώς και την ικανότητά του να πλοηγείται σε πολλαπλούς πολιτισμούς. Και οι δύο γονείς του είναι φιλοπαλαιστίνιοι.
Ο Μαμντάνι φοίτησε σε ιδιωτικό δημοτικό και γυμνάσιο στο Bank Street School for Children, όπου έθεσε υποψηφιότητα για πρώτη φορά σε «εκλογές » σε ηλικία 12 ετών.
Στην προσομοίωση προεδρικών εκλογών των ΗΠΑ σε επίπεδο σχολείου το 2004, εν μέσω του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας» των ΗΠΑ, έθεσε υποψηφιότητα με μια αντιπολεμική πλατφόρμα που πρότεινε την κατανομή κονδυλίων στην εκπαίδευση αντί για τον στρατό.
Οι πολιτικές του φιλοδοξίες δεν σταμάτησαν εκεί. Φοίτησε στη Σχολή Επιστημών του Μπρονξ, όπου έθεσε ανεπιτυχώς υποψηφιότητα για τη θέση του αντιπροέδρου των φοιτητών στο φημισμένο δημόσιο σχολείο που απαιτεί τυποποιημένες εξετάσεις εισαγωγής.
Στον αθλητικό χώρο, ο Μαμντάνι γνώρισε την επιτυχία. Αυτός και ένας άλλος φίλος του δημιούργησαν μια ομάδα κρίκετ και μέσα από αυτό το άθλημα γνώρισε και έγινε φίλος με πολλούς Νοτιοασιάτες, κάτι που τον έφερε πιο κοντά στις νοτιοασιατικές ρίζες του. Το άθλημα δεν ήταν μέρος του προγράμματος σπουδών των δημόσιων σχολείων στη Νέα Υόρκη – αλλά μέσα σε λίγα χρόνια, προστέθηκε στο ρόστερ. Ως οπαδός της Άρσεναλ, ο Μαμντάνι έπαιξε επίσης σε ένα πρωτάθλημα ποδοσφαίρου.
Η σταδιοδρομία του Μαμντάνι
Μετά το λύκειο, ο Μαμντάνι σπούδασε Αφρικανικές Σπουδές στο Bowdoin College στο Brunswick του Maine. Ίδρυσε επίσης το πανεπιστημιακό παράρτημα των Φοιτητών για τη Δικαιοσύνη στην Παλαιστίνη.
Σε ένα άρθρο, έγραψε για τη μοναξιά του που τον κατέκλυσε το γεγονός ότι ήταν ο μόνος μελαχρινός μαθητής σε μια τάξη κυρίως λευκών, όπου έπρεπε να διορθώνει συνεχώς την προφορά του ονόματός του – κάτι που συνεχίζει να κάνει, ιδιαίτερα με τον πολιτικό αντίπαλό του, Κουόμο, ο οποίος εξακολουθεί να το προφέρει λάθος.
Το καλοκαίρι του 2013, ο Μαμντάνι φοίτησε σε σχολείο αραβικής γλώσσας στο Κάιρο και τον επόμενο χρόνο εργάστηκε ως σύμβουλος πρόληψης κατασχέσεων και στέγασης στο Κουίνς, βοηθώντας ιδιοκτήτες σπιτιών με χαμηλότερο εισόδημα με ειδοποιήσεις έξωσης, να παραμείνουν στα σπίτια τους.
AP/Ted Shaffrey
Σε συνεντεύξεις, έχει πει ότι η εμπειρία τον παρακίνησε να θέσει υποψηφιότητα για ένα αξίωμα, προκειμένου να αντιμετωπίσει την κρίση στέγασης και προσιτότητας στη Νέα Υόρκη.
Μόλις το 2015 ο Ζόραν έκανε την πρώτη του απόπειρα στην πολιτική σκηνή της Νέας Υόρκης, όταν άρχισε να προσφέρει εθελοντικά τις υπηρεσίες του στην ανεπιτυχή προεκλογική εκστρατεία του δικηγόρου Άλι Νατζμί , ο οποίος τώρα υπηρετεί ως δικηγόρος σε αυτήν του Ζόχραν.
Το 2017, ο Μαμντάνι εντάχθηκε στους Δημοκρατικούς Σοσιαλιστές της Αμερικής (DSA), οι οποίοι συνεχίζουν να διαμορφώνουν την προσέγγισή του στην πολιτική, και εργάστηκε στις εκστρατείες των Khader El Yateem, Ross Barkin και Tiffany Caban.
Τον Ιούνιο του 2020, έγινε μέλος της βουλής για την 36η περιφέρεια της Πολιτειακής Συνέλευσης της Νέας Υόρκης στο Κουίνς. Κέρδισε ξανά αργότερα τον Νοέμβριο, και όπως και το 2022 και το 2024.
Ως βουλευτής, ο Μαμντάνι αγωνίστηκε μαζί με το συνδικάτο New York Taxi Workers Alliance για την ελάφρυνση του χρέους των οδηγών από τα υπέρογκα ποσά που είχαν πληρώσει για τις μεταβιβάσιμες άδειες που επιτρέπουν στα ταξί να λειτουργούν.
Συνελήφθη και κατηγορήθηκε για καθιστική διαμαρτυρία στη λεωφόρο Μπρόντγουεϊ. Επίσης, έκανε απεργία πείνας με μερικούς από τους οδηγούς ταξί για δύο εβδομάδες. Ο ακτιβισμός του βοήθησε στην εδραίωση της υποστήριξης στην κοινότητα των Σιχ.
AP//Heather Khalifa
Η προεκλογική του εκστρατεία για δήμαρχος
Στις 23 Οκτωβρίου 2024, ο Μαμντάνι ξεκίνησε την υποψηφιότητά του για την εκστρατεία του για τη δημαρχία της Νέας Υόρκης.
Σε μια συγκέντρωση στο Φόρεστ Χιλς την Κυριακή, είπε ότι δεν υπήρχε «ούτε μία τηλεοπτική κάμερα» τότε και για μήνες κανείς δεν τον πρόσεξε.
Ωστόσο, η έξυπνη και ενεργητική καμπάνια του κέντρισε τη φαντασία λεγεώνων υποστηρικτών της Γενιάς Ζ, οι οποίοι έχουν ξεκινήσει τα δικά τους υπο-κινήματα όπως το «Hot girls for Mamdani» και έχουν βγει στους δρόμους μαζικά.
Το μανιφέστο του, κυρίως η έμφαση που δίνει στην προσιτή τιμή και στις λαϊκιστικές οικονομικές πολιτικές, έχει αποκτήσει ποικίλη απήχηση και έχει ωθήσει περισσότερους από 90.000 ανθρώπους να γίνουν εθελοντές.
Οι απόψεις του Μαμντανί για τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα, τον οποίο έχει χαρακτηρίσει γενοκτονία, έχουν κινητοποιήσει τόσο υποστηρικτές όσο και αντιπάλους.
Τον Δεκέμβριο του 2024, είχε πει πως ως δήμαρχος της Νέας Υόρκης θα συλλάμβανε τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, αν έμπαινε στην πόλη. Από τότε όμως έχει αναιρέσει τέτοια σχόλια.
Η ένθερμη υποστήριξή του προς τους Παλαιστίνιους, η θέση του κατά της ισραηλινής κατοχής (έχει επίσης δηλώσει ότι θα επανεξετάσει τυχόν επενδύσεις που συνδέονται με το Ισραήλ και πραγματοποιούνται από την πόλη) και η κριτική του προς το Ισραήλ έχουν οδηγήσει τους φιλοϊσραηλινούς να τον χαρακτηρίσουν αντισημίτη.
Ωστόσο, το 78% των Νεοϋορκέζων που ψήφισαν στις προκριματικές εκλογές συμφώνησαν μαζί του ότι το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία στη Γάζα, ενώ το 79% συμφώνησε ότι οι μεταφορές όπλων στο Ισραήλ θα πρέπει να περιοριστούν.
Συνέχισε να φλερτάρει με τις μαύρες και εβραϊκές κοινότητες της Νέας Υόρκης, με τις οποίες δεν είχε καλή απόδοση στις προκριματικές εκλογές.
Στην προεκλογική του εκστρατεία, ο ίδιος εμφανίστηκε σε ένα μακροσκελές βίντεο όπου μιλούσε στα Ουρντού, τα Ισπανικά και τα Αραβικά, και δημοσίευε φυλλάδια στα Γίντις. Έχει επισκεφθεί αρκετές θρησκευτικές κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων συναντήσεων με ιμάμηδες, ραβίνους και μέλη της ινδουιστικής κοινότητας.
Η Νέα Υόρκη έχει τον μεγαλύτερο εβραϊκό πληθυσμό στον κόσμο. Αρκετές εβραϊκές ομάδες έχουν ζητήσει την υποστήριξη του Μαμντάνι και έχουν απορρίψει τους ισχυρισμούς για αντισημιτισμό εναντίον του.
Πολιτικά, ο Μαμντάνι υποστήριξε τον Μπραντ Λάντερ, ελεγκτή της Νέας Υόρκης για τις προκριματικές εκλογές, ο οποίος ανταπέδωσε την υποστήριξη. Έχει επίσης δημιουργήσει συμμαχίες με καταξιωμένους προοδευτικούς όπως ο Μπέρνι Σάντερς, στον οποίο αποδίδει την πολιτική του επιρροή, και η βουλευτής Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ.
Και οι δύο έχουν υποστηρίξει τον Μαμντάνι, και εκείνος έχει εμφανιστεί και με τους δύο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας για τη δημαρχία. Η κυβερνήτης Kathy Hochul έχει υποστηρίξει τον Ζόραν, όπως και ο ηγέτης της μειοψηφίας της Βουλής των Αντιπροσώπων Hakeem Jeffries, αν και την τελευταία στιγμή.
Ποια είναι τα σχέδια του Μαμντάνι για τη Νέα Υόρκη;
Ο Μαμντάνι στηρίζεται σε μια πλατφόρμα που δίνει προτεραιότητα στο να γίνει η Νέα Υόρκη προσιτή σε όλους όσους ζουν εκεί.
Οι προτάσεις του περιλαμβάνουν το πάγωμα των ενοικίων σε ένα εκατομμύριο διαμερίσματα, την κατασκευή 200.000 οικονομικά προσιτών κατοικιών, την γρήγορη και δωρεάν μεταφορά λεωφορείων και την καθολική παιδική φροντίδα που θα περιλαμβάνει δωρεάν παιδική μέριμνα για παιδιά κάτω των πέντε ετών.
Ο Μαμντάνι έχει επίσης προτείνει τη δημιουργία πέντε δημόσιων παντοπωλείων που θα επικεντρώνονται σε χαμηλές τιμές και όχι σε κέρδη σε κάθε δήμο, καλύτερους μισθούς για τους εργαζόμενους σε υπηρεσίες φροντίδας παιδιών και αύξηση των φόρων στους κατοίκους που κερδίζουν περισσότερα από 1 εκατομμύριο δολάρια ετησίως.
Έχει επίσης υποχωρήσει από τις νεότερες πολιτικές του φιλοδοξίες να μειώσει τη χρηματοδότηση της αστυνομίας. Σχεδιάζει να διατηρήσει την Επίτροπο της Αστυνομίας της Νέας Υόρκης, Τζέσικα Τις, η οποία χαίρει μεγάλου σεβασμού ακόμη και μεταξύ των αντιπάλων του Μαμντάνι.
Ωστόσο, παρά την καμπάνια που επικεντρώνεται σε οικονομικά προσιτά οικονομικά, οι σοσιαλιστικές πολιτικές πεποιθήσεις του Μαμντάνι και η μουσουλμανική του ταυτότητα τον έχουν καταστήσει στόχο διακομματικών επιθέσεων, εν μέσω κατηγοριών ότι είναι τρομοκράτης, αντι-ισραηλινός, αντι-αστυνομικός και αντι-αμερικανικός.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ τον έχει επανειλημμένα αποκαλέσει «κομμουνιστή» και έχει αφήσει να εννοηθεί ότι μπορεί να μειώσει τη χρηματοδότηση της πόλης σε περίπτωση που εκλεγεί.
