Ένα από τα πιο διαχρονικά μυστήρια της βρετανικής μοναρχίας φαίνεται πως βρήκε απάντηση.
Η καθηγήτρια αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου του Στέρλινγκ, Sally Foster, κατάφερε να εντοπίσει τα ίχνη των χαμένων θραυσμάτων της περίφημης “Stone of Destiny” – της Πέτρας της Μοίρας, του ιερού συμβόλου που εδώ και αιώνες τοποθετείται κάτω από τον θρόνο της στέψης των Άγγλων και Βρετανών μοναρχών, από τον 13ο αιώνα μέχρι και τον Κάρολο Γ΄ το 2023.
Τα χαμένα κομμάτια του ιερού συμβόλου
Η καθηγήτρια Foster αποκάλυψε ότι συνολικά 34 μικρά θραύσματα της πέτρας, γνωστής και ως Stone of Scone, είχαν διανεμηθεί ανά τον κόσμο από τον Σκωτσέζο πολιτικό και λιθοξόο Robert Gray, μεταξύ 1950 και 1970. Μέσα από χρόνια έρευνας, κατόρθωσε να εντοπίσει 17 από αυτά, ενώ άλλα τόσα παραμένουν άφαντα.
Σύμφωνα με τη μελέτη της, ο Gray μοίρασε τα κομμάτια σε συγγενείς, φίλους, δημοσιογράφους, πολιτικούς και υποστηρικτές του σκωτσέζικου εθνικισμού. «Η ύπαρξη αυτών των μικρών, διάσπαρτων θραυσμάτων έχει υποτιμηθεί, παρότι πρόκειται για ένα αντικείμενο που βρισκόταν κάτω από κάθε βασιλικό θρόνο στέψης από τον 14ο αιώνα», σημειώνει η Foster.
Από κλοπή σε θρύλο
Η Πέτρα της Μοίρας χρονολογείται από τον 13ο αιώνα, ωστόσο στις 25 Δεκεμβρίου 1950, μια ομάδα Σκώτων φοιτητών την έκλεψε από το Αβαείο του Γουέστμινστερ. Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, η πέτρα έσπασε στα δύο. Το 1951, ο Robert “Bertie” Gray ανέλαβε να τη συγκολλήσει, αλλά του έμειναν περισσότερα από 30 μικρά κομμάτια. Πιστεύεται ότι αυτά τα θραύσματα αποτέλεσαν τη «δεύτερη ζωή» της Πέτρας της Μοίρας.
Ο Gray, πριν πεθάνει το 1975, δεν αποκάλυψε ποτέ πόσα ακριβώς ήταν. Η Foster υποστηρίζει πως υπήρχαν 34, βασιζόμενη σε μια εγχάρακτη επιγραφή “XXXV” (35) πάνω στην κύρια πέτρα βάρους 152 κιλών – ένδειξη ότι η πέτρα θεωρούνταν το 35ο κομμάτι του συνόλου.
Από μουσεία μέχρι κοσμήματα
Ανάμεσα στα εντοπισμένα θραύσματα, ένα εκτίθεται σήμερα στο Μουσείο του Κουίνσλαντ στην Αυστραλία, καθώς είχε δοθεί σε μια τουρίστρια, την Catherine Milne, η οποία το δώρισε στο μουσείο μετά τον θάνατό της. Ένα άλλο κατέληξε στον Καναδό δημοσιογράφο Dick Sanburn, που τοποθέτησε το μικρό πετράδι πίσω από το γραφείο του.
Κάποιο θραύσμα είχε μετατραπεί σε μπρούτζινο μενταγιόν και δόθηκε ως βραβείο σε σκωτσέζικη λαχειοφόρο αγορά το 1955, ενώ ένα άλλο, που έλαβε ο ακτιβιστής Ian Hamilton –ο άνθρωπος που συμμετείχε στην κλοπή του 1950– το χάρισε στην τότε σύντροφό του, επίσης ως κόσμημα.
Ένα από τα πιο γνωστά κομμάτια βρέθηκε στα χέρια του πρώην Πρώτου Υπουργού της Σκωτίας, Alex Salmond, και φυλάσσεται στα γραφεία του SNP. Επίσης, η ιστορική πολιτικός Winnie Ewing είχε φωτογραφηθεί το 1967 με ένα μενταγιόν που περιείχε θραύσμα της πέτρας, αστειευόμενη ότι «θα ήθελε να συλληφθεί για κατοχή κλεμμένης ιδιοκτησίας».
Η έρευνα που συνεχίζεται
Η Foster επισημαίνει ότι οι περισσότεροι από όσους κατείχαν τα κομμάτια τα φύλαξαν με σεβασμό και διακριτικότητα, συχνά ως οικογενειακά κειμήλια. «Λίγοι επέλεξαν να τα επιδείξουν προκλητικά. Οι περισσότερες οικογένειες τα φρόντισαν με αγάπη και τα κράτησαν μακριά από τη δημοσιότητα», εξηγεί.
Ωστόσο, περίπου τα μισά θραύσματα εξακολουθούν να αγνοούνται. Η ερευνήτρια απευθύνει κάλεσμα σε όποιον γνωρίζει κάτι να επικοινωνήσει μαζί της, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στους απογόνους του Robert Gray.
Η μελέτη της καθηγήτριας Foster δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Antiquaries Journal και –όπως όλα δείχνουν– επανέφερε στο φως μια άγνωστη πτυχή της ιστορίας ενός συμβόλου που εξακολουθεί να συνδέει τη Σκωτία, την παράδοση και τη μοναρχία.
