Είναι παράξενα, φαλακρά, τρωκτικά, θυμίζουν… λουκάνικα με δόντια και μόλις αποκάλυψαν ένα γενετικό μυστικό της μακροζωίας. Μια νέα μελέτη δείχνει ότι οι γυμνοί τυφλοπόντικες έχουν αναπτύξει έναν μηχανισμό επιδιόρθωσης του DNA που θα μπορούσε να εξηγήσει τη μακροζωία τους.
Αυτοί οι αρουραίοι που ζουν σε λαγούμια έχουν μέγιστη διάρκεια ζωής σχεδόν 40 χρόνια, γεγονός που τους καθιστά το μακροβιότερο τρωκτικό στον κόσμο. Τα νέα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Science, θα μπορούσαν επίσης να ρίξουν φως στο γιατί οι γυμνοί τυφλοπόντικες είναι ανθεκτικοί σε ένα ευρύ φάσμα ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία.
Τα ζώα είναι ανθεκτικά στον καρκίνο, στον εκφυλισμό του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού και στην αρθρίτιδα, επομένως οι επιστήμονες θέλουν να κατανοήσουν περισσότερα για το πώς λειτουργεί το σώμα τους.
Για την παρούσα μελέτη, με επικεφαλής μια ομάδα στο Πανεπιστήμιο Tonji στη Σαγκάη της Κίνας, το επίκεντρο ήταν η επιδιόρθωση του DNA – μια φυσική διαδικασία στα κύτταρα του σώματός μας. Όταν οι αλυσίδες του DNA – τα γενετικά μας δομικά στοιχεία – καταστρέφονται, ενεργοποιείται ένας μηχανισμός με τον οποίο μια άλλη άθικτη αλυσίδα DNA χρησιμοποιείται ως πρότυπο για την επιδιόρθωση.
Το επίκεντρο αυτής της έρευνας ήταν μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη που εμπλέκεται σε αυτό το σύστημα ανίχνευσης και επιδιόρθωσης βλαβών. Όταν ένα κύτταρο αντιλαμβάνεται τη βλάβη, μία από τις ουσίες που παράγει είναι μια πρωτεΐνη που ονομάζεται c-GAS. Αυτή παίζει διάφορους ρόλους, αλλά αυτό που ενδιαφέρει τους επιστήμονες είναι ότι στους ανθρώπους, παρεμβαίνει και εμποδίζει τη διαδικασία με την οποία το DNA επανασυνδέεται.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτή η παρέμβαση θα μπορούσε να προωθήσει τον καρκίνο και να μειώσει τη διάρκεια ζωής μας. Στους γυμνούς τυφλοπόντικες ωστόσο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ίδια ακριβώς πρωτεΐνη κάνει το αντίθετο. Βοηθά το σώμα να επιδιορθώσει τις αλυσίδες του DNA και διατηρεί άθικτο τον γενετικό κώδικα σε κάθε κύτταρο.
Ο καθηγητής Γκάμπριελ Μπάλμους μελετά την επιδιόρθωση του DNA και τη γήρανση στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Είπε ότι η ανακάλυψη ήταν συναρπαστική και «η κορυφή του παγόβουνου» όσον αφορά στην κατανόηση του γιατί αυτά τα ζώα ζουν τόσο εξαιρετικά μακρά ζωή.
«Μπορείτε να σκεφτείτε το cGAS ως ένα βιολογικό κομμάτι Lego – το ίδιο βασικό σχήμα στους ανθρώπους και τους γυμνούς τυφλοπόντικες, αλλά στην εκδοχή τυφλοπόντικα-μερικοί σύνδεσμοι είναι αναποδογυρισμένοι, επιτρέποντάς του να συναρμολογήσει μια εντελώς διαφορετική δομή και λειτουργία».
Κατά τη διάρκεια εκατομμυρίων ετών εξέλιξης, εξήγησε ο καθηγητής Μπάλμους, οι γυμνοί τυφλοπόντικες φαίνεται να έχουν επανασυνδέσει την ίδια οδό και «τη χρησιμοποίησαν προς όφελός τους». «Αυτό το εύρημα εγείρει θεμελιώδη ερωτήματα: πώς η εξέλιξη επαναπρογραμμάτισε την ίδια πρωτεΐνη ώστε να δρα αντίστροφα; Τι άλλαξε; Και πρόκειται για μεμονωμένη περίπτωση ή για μέρος ενός ευρύτερου εξελικτικού προτύπου;»
Το πιο σημαντικό είναι ότι οι επιστήμονες θέλουν να μάθουν τι μπορούν να μάθουν από αυτά τα τρωκτικά για να βελτιώσουν την ανθρώπινη υγεία και να παρατείνουν την ποιότητα ζωής με την ηλικία. «Νομίζω ότι αν μπορούσαμε να ανακατασκευάσουμε τη βιολογία του γυμνού τυφλοπόντικα», δήλωσε ο καθηγητής Μπάλμους, «θα μπορούσαμε να προσφέρουμε μερικές πολύ απαραίτητες θεραπείες για μια γηράσκουσα κοινωνία μας».
