Ένα φιλόδοξο σχέδιο για τη χορήγηση νέου δανείου ύψους 140 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Ουκρανία, χρησιμοποιώντας τα δεσμευμένα ρωσικά κρατικά κεφάλαια ως εγγύηση, προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με σημείωμα που περιήλθε σε γνώση του POLITICO.
Το σχέδιο αυτό δίνει στις Βρυξέλλες μια διέξοδο σε ένα από τα πιο ακανθώδη νομικά προβλήματα του πολέμου: την αδυναμία να κατασχέσει η Ε.Ε. τα ίδια τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, παρά μόνο τους τόκους που αυτά παράγουν. Η απελευθέρωση αυτού του τεράστιου ποσού θα ενισχύσει σημαντικά την αμυντική ικανότητα της Ουκρανίας και την ανοικοδόμησή της.
Η Επιτροπή κυκλοφόρησε το σημείωμα ενόψει της σημερινής συνάντησης των πρέσβεων της Ε.Ε., η οποία θα προετοιμάσει τη Σύνοδο των Ευρωπαίων ηγετών στην Κοπεγχάγη την επόμενη Τετάρτη.
Η τεχνική λύση
Η πρόταση της Επιτροπής έρχεται να απαντήσει στην αυξανόμενη δυσφορία των κρατών-μελών σχετικά με τις αδιευκρίνιστες λεπτομέρειες του λεγόμενου δανείου «αποζημιώσεων», το οποίο είχε ανακοινώσει η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στις 10 Σεπτεμβρίου.
Τα περισσότερα από τα ρωσικά κεφάλαια, συνολικού ύψους 185 δισ. ευρώ, βρίσκονται στην έδρα της Euroclear στις Βρυξέλλες, επενδυμένα σε δυτικά κρατικά ομόλογα. Με τη λήξη των ομολόγων, τα κεφάλαια αυτά έχουν μετατραπεί σε ρευστό, το οποίο βρίσκεται σε λογαριασμό καταθέσεων στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Η ιδέα είναι η Ε.Ε. να ανακατευθύνει αυτό το ρευστό προς την Ουκρανία και να «συνάψει ένα εξατομικευμένο συμβόλαιο χρέους με τη Euroclear με μηδενικό επιτόκιο», σύμφωνα με το σημείωμα.
Το ποσό των 185 δισ. ευρώ θα καλύψει, εν μέρει, ένα ήδη υπάρχον δάνειο της G7 προς το Κίεβο, ενώ τα υπόλοιπα 140 δισ. ευρώ θα καταβληθούν στην Ουκρανία σε δόσεις. Τα χρήματα αυτά προορίζονται τόσο για «αμυντική συνεργασία» όσο και για την κάλυψη των τακτικών αναγκών του προϋπολογισμού του Κιέβου.
Ο κίνδυνος του βέτο και η αλλαγή κανόνων
Η Γερμανία αναδεικνύεται ως βασικός υποστηρικτής του δανείου. Ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς (Friedrich Merz) υποστήριξε την ιδέα σε άρθρο του στους Financial Times την Πέμπτη, αν και τόνισε ότι το δάνειο πρέπει να χρηματοδοτήσει μόνο στρατιωτική βοήθεια. Αντίστοιχα, το Ηνωμένο Βασίλειο πρότεινε την περασμένη εβδομάδα το δικό του «δάνειο αποζημιώσεων» ύψους 25 δισ. δολαρίων από τα δικά του δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Η Κομισιόν τονίζει ότι η πρότασή της «δεν θα αγγίξει τα κυρίαρχα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας» και ότι η Ουκρανία θα αποπληρώσει το δάνειο μόνο όταν η Ρωσία τερματίσει τον πόλεμο και καταβάλει τις μεταπολεμικές αποζημιώσεις.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος του όλου εγχειρήματος είναι το μπλοκάρισμα της ανανέωσης των κυρώσεων, η οποία απαιτεί ομοφωνία κάθε έξι μήνες. Ένα βέτο από χώρα, όπως η Ουγγαρία, θα μπορούσε να οδηγήσει στην επιστροφή των ρωσικών κεφαλαίων στη Μόσχα, αφήνοντας τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες εκτεθειμένες στην αποπληρωμή του δανείου.
Για να μειώσει αυτό τον κίνδυνο, η Επιτροπή προτείνει την αλλαγή των κανόνων ανανέωσης των κυρώσεων από ομοφωνία σε ειδική πλειοψηφία, μια κίνηση που «θα απαιτούσε πολιτική συμφωνία υψηλού επιπέδου από όλους ή τους περισσότερους αρχηγούς κρατών ή κυβερνήσεων», όπως αναφέρεται στο σημείωμα.
Πηγή: Politico
