«Υπαρξιακό πρόβλημα για την πατρίδα μας» χαρακτήρισε το δημογραφικό η υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Σέβη Βολουδάκη, μιλώντας στο 2ο Ετήσιο Συνέδριο του Κέντρου Κρήτης του ΟΟΣΑ για τη Δυναμική των Πληθυσμών.
Όπως τόνισε, το συνέδριο αναδεικνύει τη δυναμική των δημογραφικών εξελίξεων και τον καθοριστικό ρόλο τους στη διαμόρφωση της αγοράς εργασίας, επισημαίνοντας ότι το δημογραφικό δεν αποτελεί ένα αριθμητικό ή στατιστικό μέγεθος, αλλά είναι ζήτημα που επηρεάζει άμεσα την οικονομία και την ίδια την υπόσταση του έθνους.
Η υφυπουργός υπογράμμισε την ανάγκη ολοκληρωμένης πολιτικής στήριξης της οικογένειας και ουσιαστικών κινήτρων, ώστε οι νέοι να προχωρούν στο επόμενο βήμα.
Επίσης, σημείωσε ότι οι νησιωτικές και οι ακριτικές περιοχές, καθώς και οι ορεινές περιοχές βιώνουν εντονότερα το πρόβλημα, αναφερόμενη στη νομοθετική πρόβλεψη μοριοδότησης της εντοπιότητας για την ουσιαστική ενίσχυση της περιφέρειας.
Παράλληλα, η κ. Βολουδάκη παρουσίασε ένα πλέγμα μέτρων, από τη στήριξη της οικογένειας, τη συμφιλίωση μεταξύ της επαγγελματικής και της προσωπικής ζωής, τα επιδόματα κύησης και λοχείας, τη δημιουργία νέων βρεφονηπιακών σταθμών, τις ευέλικτες μορφές εργασίας έως τα στεγαστικά προγράμματα, ενώ στάθηκε στη σημασία του brain gain και στην ενίσχυση της μητρότητας και της πατρότητας.
«Η Ευρώπη γερνά και η Ελλάδα γερνά μαζί της», σημείωσε η ίδια, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση συνεχίζει να εφαρμόζει πολιτικές «που ενισχύουν τα κίνητρα στους νέους να δημιουργήσουν οικογένεια».
Αναφερόμενη στην αγορά εργασίας, περιέγραψε ένα δυναμικό τοπίο με ανάγκες σε τομείς όπως ο τουρισμός, η γεωργία, οι κατασκευές, οι υπηρεσίες φροντίδας και η εστίαση.
Εξήγησε ότι το νέο σχέδιο νόμου για τη νόμιμη μετανάστευση «διευκολύνει τις διαδικασίες, ώστε οι αιτήσεις να εξετάζονται ταχύτερα και να προχωρούν οι διμερείς συμφωνίες, όπως αυτή με την Αίγυπτο, που επιτρέπει τη νόμιμη απασχόληση εργατικού δυναμικού για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα».
«Χρειαζόμαστε ένα σύγχρονο και ρεαλιστικό μοντέλο πολιτικής για τη νόμιμη μετανάστευση, όπου κεντρικός μοχλός είναι η ένταξη», σχολίασε η κ. Βολουδάκη, συμπληρώνοντας ότι η συνεργασία του κράτους και του παραγωγικού τομέα ενισχύει αυτήν τη δυναμική και στηρίζει την κοινωνική συνοχή. «Στέλνουμε το μήνυμα μιας Ελλάδας δυναμικής και δίκαιης, που επενδύει στους ανθρώπους», κατέληξε.
Από την πλευρά του, ο δήμαρχος των Χανίων, Παναγιώτης Σημανδηράκης, δήλωσε, μεταξύ άλλων:
«Η δημογραφική κρίση δεν είναι ένα απομονωμένο φαινόμενο, είναι τομή που διαπερνά όλες τις πολιτικές, την παιδεία, την εργασία, την υγεία, την τοπική ανάπτυξη και την εθνική ασφάλεια.
Γι’ αυτό, η απάντηση δεν μπορεί να είναι αποσπασματική.
Χρειαζόμαστε ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο ελπίδας που θα δίνει στα νέα ζευγάρια τη δυνατότητα να ονειρευτούν και να δημιουργήσουν στον τόπο τους, που θα προσφέρει στις γυναίκες στήριξη και ίσες ευκαιρίες, που θα επαναφέρει τους νέους της διασποράς και που θα αξιοποιεί τη γνώση και την εμπειρία των μεγαλύτερων γενεών».
Ο αντιπεριφερειάρχης της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων, Νίκος Καλογερής, εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι το στοίχημα της δημογραφικής αναγέννησης της Ελλάδας «θα το κερδίσουμε όλοι μαζί».
Οι δημογραφικές αλλαγές επηρεάζουν οικονομία και κοινωνία
Στο ίδιο πλαίσιο, ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ, Mathias Cormann, προειδοποίησε ότι οι δημογραφικές δυνάμεις έχουν καθοριστική επίδραση στις οικονομίες και τις κοινωνίες μας. Όπως είπε, οι μεταβολές στον πληθυσμό διαμορφώνουν τη ζήτηση, τις αποταμιεύσεις, τις επενδύσεις, την υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση και τη στέγαση, επηρεάζοντας παράλληλα τις αγορές εργασίας.
Επιπρόσθετα, σημείωσε ότι οι ελλείψεις δεξιοτήτων αυξάνονται διεθνώς, «εν μέρει λόγω της πτώσης των γεννήσεων, ενώ η γήρανση του πληθυσμού εντείνει τις πιέσεις στους τομείς της υγείας και της μακροχρόνιας φροντίδας.
Ταυτόχρονα, τα συνταξιοδοτικά συστήματα δέχονται αυξανόμενη πίεση, καθώς ο λόγος των ηλικιωμένων προς τον ενεργό πληθυσμό συνεχίζει να αυξάνεται. Το 2000 υπήρχαν 22 άτομα άνω των 65 ετών για κάθε 100 ανθρώπους σε ηλικία εργασίας. Σήμερα, είναι 33 και, έως το 2050, θα φτάσουν τους 52», ανέφερε.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ, η μείωση της συμμετοχής στην απασχόληση, λόγω της γήρανσης, θα περιορίσει την αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ από 1% ετησίως την περίοδο 2006-2019 σε 0,6% μεταξύ 2024 και 2060.
«Αυτό σημαίνει ότι, εξαιτίας της γήρανσης, το επίπεδο του κατά κεφαλήν ΑΕΠ το 2060 θα είναι κατά 14% χαμηλότερο απ’ ό,τι θα ήταν χωρίς αυτήν την τάση», τόνισε.
Την ίδια στιγμή, τα φορολογικά έσοδα αναμένεται να μειωθούν, ενώ οι δημόσιες δαπάνες για συντάξεις, υγεία και φροντίδα, θα αυξηθούν.
Ο ίδιος παρουσίασε τρεις βασικές κατευθύνσεις πολιτικής. Πρώτον, «καθώς ζούμε περισσότερο και πιο υγιεινά, μπορούμε να εργαζόμαστε περισσότερο», σχολίασε ο ίδιος, επισημαίνοντας ότι μόλις το 56% των ανθρώπων ηλικίας 60-64 ετών εργάζεται στις χώρες του ΟΟΣΑ.
Πρότεινε την αύξηση της πραγματικής ηλικίας συνταξιοδότησης και την κατάργηση των αντικινήτρων για συνέχιση της εργασίας.
Δεύτερον, κάλεσε τις κυβερνήσεις να στηρίξουν ενεργά την υγεία και την εκπαίδευση των μεγαλύτερων εργαζομένων, λέγοντας: «Χρειάζονται επενδύσεις στην πρόληψη και στην επανειδίκευση, ώστε οι εργαζόμενοι να παραμένουν υγιείς και παραγωγικοί σε όλη τη διάρκεια του εργασιακού βίου τους».
Τρίτον, αναφέρθηκε στην ανάγκη αξιοποίησης των «ανεκμετάλλευτων δεξαμενών ταλέντου», όπως τις αποκάλεσε, των γυναικών, των νέων και των μεταναστών.
«Η αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στο επίπεδο των ανδρών θα μπορούσε να περιορίσει κατά το ήμισυ την επιβράδυνση της ανάπτυξης, λόγω της γήρανσης», εξήγησε, προσθέτοντας ότι αυτό θα ισοδυναμούσε με αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες ετησίως έως το 2060.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στον ρόλο της τεχνολογίας. Όπως είπε, «η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να καταστήσει την εργασία λιγότερο επίπονη και πιο αποδοτική, αλλά απαιτείται σωστή εκπαίδευση, για να αξιοποιηθεί αποτελεσματικά».
Κλείνοντας, τόνισε ότι οι οικονομικές, κοινωνικές και εργασιακές πολιτικές πρέπει να προσαρμοστούν στις νέες δημογραφικές πραγματικότητες.
Το συνέδριο πραγματοποιείται στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου στα Χανιά, σε συνεργασία με τον Δήμο Χανίων και το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, υπό την αιγίδα των υπουργείων Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Μετανάστευσης και Ασύλου, Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας και με την ευγενική υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης και του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Κρήτης.
