Είναι δυνατόν να συμφωνούν ένας φιλελεύθερος, ένας σοσιαλδημοκράτης και ένας αριστερός; Στην ανάλυση της κατάστασης, στην περιγραφή και στις διαπιστώσεις μπορεί, θα δυσκολευτούν όμως να συμφωνήσουν στις αιτίες και κυρίως στις προτάσεις και τις λύσεις, γιατί έχουν διαφορετικές κοσμοθεωρίες. Εκτός αν πρόκειται για εθνική κρίση, οπότε είναι υποχρεωμένοι να κάνουν εκπτώσεις για να υπάρξει σύγκλιση.
Έχουμε σήμερα στην Ελλάδα εθνική κρίση; Δεν είμαστε σε πόλεμο, δεν υπάρχει κίνδυνος εκτροπής, ωστόσο το φαινόμενο αμφισβήτησης των θεσμών είναι μαζικό και η απογοήτευση έχει εγκατασταθεί για τα καλά στα μυαλά των πολιτών. Ας δούμε πώς προσεγγίζουν την ελληνική πραγματικότητα τρεις εκπρόσωποι αυτών των ρευμάτων:
Ο Κώστας Καραμανλής στην εκδήλωση για την Άννα – Ψαρούδα Μπενάκη: «Η πολιτική ομαλότητα, ιδιαίτερα η κοινοβουλευτική δημοκρατία, έχουν ως θεμελιώδες προαπαιτούμενο την εύρυθμη λειτουργία των θεσμών, την εμπέδωση κράτους δικαίου, την ουσιαστική ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης.
»Όταν αυτά αμφισβητούνται, όταν ένα πολύ μεγάλο τμήμα της κοινωνίας, και μάλιστα διαρκώς διευρυνόμενο, πιστεύει ότι οι ευαίσθητοι θεσμοί χειραγωγούνται, ότι το Κοινοβούλιο υποβαθμίζεται, ότι οι κυβερνήσεις αγνοούν τις ανάγκες της και δεν καταλαβαίνουν τις αγωνίες της, ότι οι ισχυροί δεν ελέγχονται, ότι η αυστηρότητα του κράτους εξαντλείται επί των λιγότερο ευνοημένων πολιτών, τότε έχουμε κρίση. Κρίση απαξίωσης, κρίση απονομιμοποίησης, κρίση αμφισβήτησης και απόρριψης του θεσμικού πλαισίου και του πολιτικού συστήματος. Τα φαινόμενα αυτά είναι υπαρκτά, δεν απέχουν από την κρατούσα σήμερα κοινωνική αντίληψη και διεθνώς και στην Ευρώπη και στη χώρα μας».
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος στην ΕΡΤ στην εκπομπή του Γιώργου Κουβαρά: «Η κοινωνία δεν πιστεύει ότι λειτουργούν οι θεσμοί, εκφράζει μια δυσαρέσκεια για το επίπεδο της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, τη λειτουργία της Δικαιοσύνης, του Κοινοβουλίου και των Ανεξαρτήτων Αρχών, καταγράφεται κρίση πολιτικής συμμετοχής και αντιπροσώπευσης, δεν υπάρχει διάθεση συμμετοχής στο πολιτικό γίγνεσθαι, δεν αναγνωρίζεται ότι είναι σοβαρός και παραγωγικός ο ρόλος των κομμάτων και του πολιτικού συστήματος. […].
»Η χώρα έχει καταστεί μη διακυβερνήσιμη […] Λυπάμαι που το λέω, αλλά η Δικαιοσύνη σε πάρα πολύ υψηλό επίπεδο, έδωσε την εντύπωση ότι διατυπώνει μια γνώμη που εναρμονίζεται με την αρχική βούληση της κυβέρνησης και όταν διαγράφεται η γνωστή καμπύλη και η βούληση της κυβέρνησης αλλάζει ριζικά, τότε και η Δικαιοσύνη προσαρμόζεται με κάποιον τρόπο».
Ο Αλέξης Τσίπρας στη συνέντευξή του στην «Εφημερίδα των Συντακτών» (11-12/10/2025): «Η διαφθορά, η χειραγώγηση της Δικαιοσύνης, η παράλυση των θεσμών, η προκλητική στήριξη του μεγάλου πλούτου εις βάρος της κοινωνικής πλειοψηφίας, η εξασθένηση της διεθνούς θέσης της χώρας, η διακυβέρνηση με όρους προσωπικού πλουτισμού, απαιτούν την αφύπνιση και την κινητοποίηση των πολλών που βλέπουν τη ζωή τους και το αύριο να εκποιούνται προς όφελος λίγων. […]
»Οι πολιτικοί δεν είναι δημοφιλείς, γιατί όλο και περισσότερο μοιάζουν μεταξύ τους. Γιατί δεν πείθουν ότι τους αφορούν περισσότερο το συλλογικό όραμα και το κοινό καλό από το προσωπικό συμφέρον τους και την επανεκλογή τους. […] Πιστεύω ότι η πατρίδα μας χρειάζεται ένα μεγάλο, αποφασιστικό σοκ εντιμότητας, δικαιοσύνης και δημοκρατίας. Να ξανασυνδεθεί η πολιτική με την ηθική και το πολιτικό σύστημα με τους πολίτες. Χρειάζεται ένα μεγάλο άλμα προς τα μπρος. Θεσμικό, κοινωνικό, οικονομικό».
Εντυπωσιακή η συμφωνία των τριών στην περιγραφή της κατάστασης. Ο Α. Τσίπρας αναφέρει ότι οι πολιτικοί δεν είναι δημοφιλείς, γιατί όλο και περισσότερο μοιάζουν μεταξύ τους. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος επισημαίνει ότι η χώρα έχει καταστεί μη διακυβερνήσιμη. Ο Κώστας Καραμανλής μιλάει για κρίση απαξίωσης, κρίση απονομιμοποίησης, κρίση αμφισβήτησης και απόρριψης του θεσμικού πλαισίου και του πολιτικού συστήματος. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης; Επιμένει ότι στη χώρα όλα βαίνουν καλώς, ότι είμαστε κράτος παράδειγμα για όλη την Ευρώπη και σημειώνει ότι ο μόνος κίνδυνος που υπάρχει είναι ο λαϊκισμός. Άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε, δηλαδή. Τι προτείνει; Πολιτική σταθερότητα που μόνο το κόμμα του μπορεί να εγγυηθεί. Τόσο δημοκράτης!
(Ο Τάσος Παππάς είναι δημοσιογράφος- Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από την “Εφημερίδα των Συντακτών”)
