Η εφαρμογή του νέου δικαστικού χάρτη αποδίδει ήδη εντυπωσιακά αποτελέσματα, μειώνοντας δραστικά τον χρόνο έκδοσης δικαστικών αποφάσεων.
Όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης, πριν την έναρξη λειτουργίας του χάρτη τον Σεπτέμβριο του 2024, ο εκτιμώμενος χρόνος για την έκδοση πρωτόδικης απόφασης στα ελληνικά Πρωτοδικεία άγγιζε τις 705 ημέρες, ενώ σήμερα έχει περιοριστεί στις 364. Αντίστοιχη θεαματική πτώση καταγράφεται στο Πρωτοδικείο της Αθήνας, όπου από τις 1.422 ημέρες ο χρόνος έκδοσης έχει υποχωρήσει στις 513, στη Θεσσαλονίκη από τις 376 στις 227, και στον Πειραιά από τις 364 στις 280 ημέρες.
Σύμφωνα με τον υπουργό, η πλειονότητα των Πρωτοδικείων εκδίδει πλέον αποφάσεις σε λιγότερο από 280 ημέρες, επιτυγχάνοντας από το 2025 στόχους που είχαν τεθεί για το 2027 και υποσκελίζοντας τον μέσο όρο του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Διαχείρηση νέων υποθέσεων και επίλυση παλαιών εκκρεμοτήτων
Στην τοποθέτησή του, ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας περιέγραψε τη μεταρρύθμιση ως τη σημαντικότερη στην ιστορία της ελληνικής Δικαιοσύνης. Τόνισε πως η χώρα δεν διέθετε μέχρι πρόσφατα πραγματικό δικαστικό χάρτη, αλλά μόνο διάσπαρτες νομοθετικές παρεμβάσεις που εξυπηρετούσαν συγκυριακές πολιτικές ανάγκες. Υπενθύμισε μάλιστα ότι στο παρελθόν είχαν καταργηθεί 150 ειρηνοδικεία χωρίς επαρκή μελέτη, ως μνημονιακή υποχρέωση.
Η κυβέρνηση, όπως είπε, απέρριψε εισηγήσεις για εκτεταμένες νέες καταργήσεις δικαστηρίων, επιλέγοντας την αναδιάρθρωση με κριτήριο την αποτελεσματικότητα. Ιδιαίτερη βαρύτητα έδωσε στη λειτουργία του νέου γραφείου στατιστικής του Υπουργείου, που επιτρέπει πλέον συστηματική και αξιόπιστη παρακολούθηση των δεδομένων απονομής δικαιοσύνης.
Η εικόνα από τα μεγάλα πρωτοδικεία της χώρας επιβεβαιώνει τον αντίκτυπο της μεταρρύθμισης. Ο προϊστάμενος του Πρωτοδικείου Αθηνών, Χριστόφορος Λινός, ανέδειξε τη ριζική αλλαγή που συντελέστηκε σε ένα από τα μεγαλύτερα δικαστήρια της Ευρώπης. Από τους 400 δικαστές και 450 υπαλλήλους που υπηρετούσαν πριν την εφαρμογή του χάρτη, το Πρωτοδικείο διαθέτει πλέον 740 δικαστές –μεταξύ των οποίων 220 ποινικούς– και 794 δικαστικούς υπαλλήλους.
Το αποτέλεσμα είναι ότι ο ρυθμός εκκαθάρισης υποθέσεων έχει σταθερά θετικό πρόσημο, με ποσοστά από 111% έως 121%, γεγονός που επιτρέπει όχι μόνο την ταχεία διαχείριση των νέων υποθέσεων, αλλά και την επίλυση παλαιών εκκρεμοτήτων.
Εξίσου εντυπωσιακές είναι οι αλλαγές στον προσδιορισμό των πολιτικών και εμπορικών υποθέσεων. Όπως εξήγησε ο κ. Λινός, στο εμπορικό τμήμα όπου παλαιότερα υπήρχαν αγωγές απροσδιόριστες ακόμη και για μία δεκαετία, πλέον οι δικαστές έχουν αυξηθεί από 94 σε 164 και έχουν προστεθεί 14 νέα πινάκια.
Η διαδικασία προσδιορισμού των περίπου 15.000 εκκρεμών υποθέσεων βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους.
«Νήπιο που έδειξε τα δόντια του»
Στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, ο προϊστάμενος Πέτρος Αλικάκος χαρακτήρισε τον νέο χάρτη «νήπιο που έδειξε τα δόντια του», υπογραμμίζοντας εξοικονόμηση πόρων από τη διακοπή λειτουργίας δύο κτιρίων, καλύτερη διαχείριση αιθουσών και ακριβέστερη στατιστική παρακολούθηση. Η βελτιστοποίηση των πινακίων οδήγησε σε σημαντικές επιταχύνσεις: 83 πινάκια προσδιορίζονται ανά δίμηνο, 6 ανά εξάμηνο και 5 ανά έτος. Συνολικά, ο μέσος χρόνος έκδοσης απόφασης μειώθηκε από έναν χρόνο σε 7,5 μήνες.
Στον Πειραιά, όπου η λειτουργία των δικαστηρίων επηρεάζεται από τον παράγοντα της νησιωτικότητας και την κατάργηση ειρηνοδικείων σε νησιά, τα αποτελέσματα είναι επίσης θετικά. Ο προϊστάμενος του Πρωτοδικείου, Γεώργιος Ξυνόπουλος, ανέφερε ότι με τις νέες διαδικασίες και την καλύτερη παρακολούθηση των υποθέσεων σε πραγματικό χρόνο, ο μέσος χρόνος έκδοσης απόφασης μειώθηκε από τις 364 στις 280 ημέρες.
Συνολικά, ο νέος δικαστικός χάρτης φαίνεται να λειτουργεί ως ένα «ωφέλιμο σοκ» για τη Δικαιοσύνη, ανατρέποντας χρόνιες παθογένειες και ενισχύοντας την ταχύτητα, την οργάνωση και τη διαφάνεια του συστήματος.
