Το Μεγάλο Αιγυπτιακό Μουσείο άνοιξε τις πύλες του, σε μία φαντασμαγορική τελετή εγκαινίων, 103 χρόνια μετά την ανακάλυψη του τάφου του Τουταγχαμών, 33 χρόνια μετά την πρώτη ανακοίνωση του σχεδίου και 23 έτη μετά την τοποθέτηση του θεμέλιου λίθου. Το μεγαλεπήβολο έργο των 1,2 δισ. δολαρίων είναι το μεγαλύτερο μουσείο στον κόσμο αφιερωμένο σε έναν μόνο πολιτισμό, στεγάζοντας περισσότερους από 100.000 θησαυρούς.
Στην εκθαμβωτική τελετή εγκαινίων, που πραγματοποιήθηκε το βράδυ του Σαββάτου (01/11), έδωσαν το «παρών» βασιλείς, πρόεδροι, πρωθυπουργοί και υψηλόβαθμες αντιπροσωπείες από δεκάδες χώρες σε όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ομάν, το Μπαχρέιν, την Ιορδανία, την Παλαιστίνη, την Ισπανία, την Ελλάδα με την παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη, την Κροατία, την Ουγγαρία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, τη Δανία, την Αρμενία, τη Γκάνα, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και την Ιαπωνία.
Η υπαίθρια γιορτή διεξήχθη σε μία ειδικά κατασκευασμένη σκηνή δίπλα στον κρεμαστό οβελίσκο των 110 τόνων του μουσείου, περίπου 2 χιλιόμετρα από τις Πυραμίδες της Γκίζας. Μία εντυπωσιακή επίδειξη λέιζερ και πυροτεχνημάτων φώτισε τα αρχαία μνημεία, αντανακλώντας το όραμα να καταστεί το μουσείο, γνωστό ως GEM, η «τέταρτη πυραμίδα» από μόνο του.
Η εκδήλωση δεν αφορούσε μόνο τον εορτασμό των εγκαινίων του μουσείου, αλλά και του αιγυπτιακού πολιτισμού, την προώθηση των πολιτιστικών θησαυρών της Αιγύπτου και τη μετάδοση ενός αρμονικού μηνύματος προς τον κόσμο.
Στην ομιλία του, ο πρόεδρος της χώρας, Αμπντέλ Φατάχ αλ–Σίσι, τόνισε ότι «η ειρήνη είναι ο μόνος δρόμος για την οικοδόμηση πολιτισμών, η γνώση ανθεί μόνο σε μία ατμόσφαιρα ασφάλειας και σταθερότητας και ο πολιτισμός αποδίδει καρπούς μόνο όταν καλλιεργείται σε ένα περιβάλλον συνύπαρξης και κατανόησης».
Πάνω από τις πυραμίδες, μία πτήση υπερελαφρών αεροσκαφών μετέφερε πανό που έγραφαν: «καλώς ήρθατε στη γη της ειρήνης». Δύο ορχήστρες έπαιξαν μουσική. Η μία στο Μεγάλο Αιγυπτιακό Μουσείο και η άλλη στους πρόποδες της Μεγάλης Σφίγγας. Μία πρωτότυπη μουσική σύνθεση με τίτλο Μήνυμα για την Ειρήνη από τον συνθέτη του Moon Knight, Χισάμ Ναζίχ, ερμηνεύτηκε από μουσικούς και τραγουδιστές από περίπου 80 χώρες, υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Νάγιερ Ναγκί.
Προβαλλόμενοι σε μεγάλη οθόνη, χορευτές με ρούχα εμπνευσμένα από την Αίγυπτο εμφανίστηκαν από πόλεις σε όλο τον κόσμο· Τόκιο, Παρίσι, Σίδνεϊ, Ρίο ντε Τζανέιρο και Νέα Υόρκη, συμβολίζοντας την πολιτιστική εμβέλεια της Αιγύπτου.
Φώτα, πυροτεχνήματα και όραμα για «τέταρτη πυραμίδα»
Καθώς το GEM και οι πυραμίδες φωτίζονταν, η ακτινοβολία πέρασε και σε άλλα ιστορικά μνημεία σε όλη τη χώρα, όπως ο Ναός της Χατσεψούτ, ο Ναός του Λούξορ, ο Ναός της Φίλαι και το Άμπου Σίμπελ στην Άνω Αίγυπτο, η Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, η Ακρόπολη του Σαλαντίν και η οδός Αλ Μουίζ στο Κάιρο.
Η εκδήλωση αποτέλεσε, επίσης, ευκαιρία να αναδειχθεί ο καλλιτεχνικός πλούτος της χώρας, με εμφανίσεις από τη σοπράνο Φάτμα Σαΐντ (η οποία είχε επίσης τραγουδήσει στην πρώτη συναυλία του GEM τον Ιανουάριο του 2023), καθώς και από παραδοσιακούς περιστρεφόμενους δερβίσηδες και έναν Νουβιανό τραγουδιστή.
Μία αφηγηματική ιστορία για ένα νεαρό αγόρι που περπατά μέσα στο μουσείο, πρόσφερε στους θεατές μία προεπισκόπηση των θησαυρών στο εσωτερικό, καταλήγοντας στα ηλιακά πλοία του Χέοπα και στη συλλογή του Τουταγχαμών, τα οποία θα αποκαλυφθούν πλήρως στο κοινό για πρώτη φορά την Τρίτη, 4 Νοεμβρίου. Μετά την τελετή, παγκόσμιοι ηγέτες και αξιωματούχοι, μαζί με επίσημους καλεσμένους, ξεναγήθηκαν ιδιωτικά στο μουσείο.
Καλύπτοντας μία έκταση 500.000 τετραγωνικών μέτρων, το Μεγάλο Αιγυπτιακό Μουσείο περιλαμβάνει την πλατεία του κρεμαστού οβελίσκου· το κεντρικό αίθριο με το άγαλμα του Ραμσή Β’ ύψους 11 μέτρων και βάρους 83 τόνων, ηλικίας 3.200 ετών, τη μεγάλη κλίμακα με δεκάδες κολοσσιαία αγάλματα, 12 κύριες αίθουσες που εκτείνονται από την προϊστορική περίοδο έως την ελληνορωμαϊκή εποχή, το Παιδικό Μουσείο· την Αίθουσα Τουταγχαμών, το Μουσείο Ηλιακών Πλοίων, το μεγαλύτερο κέντρο αποκατάστασης στη Μέση Ανατολή, αίθουσες εκθέσεων και συνεδριακούς χώρους.
Η αρχιτεκτονική και οι χώροι του μουσείου – Η νέα στέγη του Τουταγχαμών
Τα σχέδια για το μουσείο ανακοινώθηκαν για πρώτη φορά το 1992 υπό τον πρόεδρο Χόσνι Μουμπάρακ, ο οποίος τοποθέτησε τον θεμέλιο λίθο μία δεκαετία αργότερα. Η κατασκευή άρχισε το 2005, αλλά πολιτικές αναταράξεις, οικονομικές δυσκολίες και παγκόσμια γεγονότα –από την επανάσταση του 2011 έως την πανδημία και τις περιφερειακές συγκρούσεις– καθυστέρησαν το έργο. Ο Ιαπωνικός Οργανισμός Διεθνούς Συνεργασίας παρείχε το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης, με δύο δάνεια συνολικού ύψους 800 εκατ. δολαρίων.
Τμήματα του Μεγάλου Αιγυπτιακού Μουσείου άνοιξαν στο κοινό τον Νοέμβριο του 2022, εκκινώντας με το κεντρικό αίθριο και την εμπορική περιοχή. Τον Οκτώβριο του 2024, άνοιξαν οι κύριες αίθουσες, αφήνοντας μόνο τη συλλογή του Τουταγχαμών και τα ηλιακά πλοία του Χέοπα κρυφά μέχρι τα επίσημα εγκαίνια.
Ανάμεσα στα πολυαναμενόμενα τμήματα είναι η Αίθουσα Τουταγχαμών, όπου, για πρώτη φορά από την ανακάλυψη του Βρετανού αρχαιολόγου Χάουαρντ Κάρτερ το 1922 στο Λούξορ, η συλλογή των περισσότερων από 5.900 αντικειμένων εκτίθεται συνολικά.
Πολλά από τα αντικείμενα –όπως η χρυσή μάσκα, το άρμα και ο θρόνος του νεαρού βασιλιά– είχαν εκτεθεί στο αιωνόβιο Αιγυπτιακό Μουσείο στην Πλατεία Ταχρίρ στο Κάιρο. Τώρα έχουν μεταφερθεί στο Μεγάλο Αιγυπτιακό Μουσείο, όπως επιβεβαίωσε ο γενικός διευθυντής του Αιγυπτιακού Μουσείου, Άλι Αμπντελαλίμ.
Το πρώτο, ηλικίας 4.600 ετών, πλοίο του βασιλιά Χέοπα, του Φαραώ που ανέθεσε την κατασκευή της Μεγάλης Πυραμίδας της Γκίζας, εκτίθετο σε μουσείο κοντά στον χώρο και μεταφέρθηκε προσεκτικά στο GEM, το 2021. Το δεύτερο πλοίο του Χέοπα, που επίσης βρέθηκε σε ταφικό λάκκο, μεταφέρθηκε σε κομμάτια επί σειρά ετών και επανασυναρμολογήθηκε και αποκαταστάθηκε πλήρως.
Το Μεγάλο Αιγυπτιακό Μουσείο έχει σχεδιαστεί από το αρχιτεκτονικό γραφείο Heneghan Peng Architects, το οποίο κέρδισε το έργο το 2003, αφού επικράτησε ανάμεσα σε περισσότερες από 1.500 συμμετοχές από 82 χώρες, στον μεγαλύτερο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό στον κόσμο.
Η πρόσοψη –φτιαγμένη από ασβεστόλιθο, γυαλί και μέταλλο– διαθέτει ένα επαναλαμβανόμενο τριγωνικό μοτίβο. Αντικατοπτρίζει τις τρεις πυραμίδες, ευθυγραμμιζόμενη άμεσα με τη θέση τους, ενώ, η εσωτερική οροφή ανυψώνεται σταδιακά ώστε να συναντά το υψηλότερο σημείο των πυραμίδων.
Ήδη, περισσότεροι από 2 εκατ. επισκέπτες έχουν περάσει το κατώφλι του Μεγάλου Αιγυπτιακού Μουσείου. Ο αριθμός αυτός αναμένεται να «εκτοξευτεί» στα 5 εκατ. ετησίως μετά τα επίσημα εγκαίνια. Η Αίγυπτος υποδέχθηκε αριθμό – ρεκόρ 15,7 εκατ. τουριστών το 2024, και το GEM είναι έτοιμο να αποτελέσει τον πυρήνα του εθνικού στόχου για προσέλκυση 30 εκατ. επισκεπτών έως το 2030.
Το Μεγάλο Αιγυπτιακό Μουσείο θα ανοίξει πλήρως στο κοινό την προσεχή Τρίτη (04/11), με δυνατότητα κράτησης και αγοράς εισιτηρίου μέσω διαδικτύου.
