Ειδική σημασία για την Κύπρο και τον Λίβανο αλλά και για την ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή έχει η συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών που υπεγράφη την Τετάρτη (26/11) στο μέγαρο Μπάμπντα στη Βηρυττό.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, μετέβηκε στον Λίβανο, το πρωί της Τετάρτης, όπου πραγματοποίησε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον ομόλογό του, Ζοζέφ Αούν. Ακολούθησε διευρυμένη συνάντηση και στη συνέχεια ο Κύπριος πρόεδρος και ο υπουργός Μεταφορών και Δημοσίων Έργων του Λιβάνου, Φαγιέζ Ρασάμνι υπέγραψαν την συμφωνία οριοθέτησης της ΑΟΖ.
Σε δηλώσεις του μετά την υπογραφή της συμφωνίας, ο πρόεδρος της Κύπρου είπε ότι «είναι με αισθήματα χαράς και περηφάνειας που βρίσκομαι σήμερα στη Βηρυτό. Αισθήματα χαράς, γιατί αυτή είναι η τρίτη επίσκεψη που ανταλλάσσουμε σε λιγότερο από ένα χρόνο, ένα γεγονός που αντανακλά, ανάμεσα σε άλλα, τους στενούς και διαχρονικούς δεσμούς που ενώνουν τις χώρες μας, όπως επίσης και την προσωπική μας φιλία».
Χαρακτήρισε «σημαντικό και ιστορικό λόγο» την παρουσία του στη Βηρυτό για την υπογραφή της Συμφωνίας Οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ της Κύπρου και του Λιβάνου. «Ένα ορόσημο στρατηγικής σημασίας το οποίο επισφραγίζει, με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο, το επίπεδο των σχέσεών μας», είπε.
Ισχυρό πολιτικό μήνυμα
Υπογράμμισε ότι με την υπογραφή αυτής της πολύ σημαντικής Συμφωνίας, «στέλνουμε ένα ισχυρό, πολιτικό μήνυμα: πως Κύπρος και Λίβανος, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, της σχετικής σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και φυσικά των σχέσεων καλής γειτονίας, συνεχίζουν να επενδύουν στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης και του αμοιβαίου σεβασμού. Συνεχίζουν να επενδύουν στην προώθηση της διμερούς και περιφερειακής συνεργασίας και σταθερότητας, προς όφελος των πολιτών μας αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής».
AP/Hussein Malla
Όπως είπε, με τη σημερινή, ιστορική, συμφωνία, «φέρνουμε εις πέρας μια εκκρεμότητα πολλών ετών και κοιτάζουμε πλέον στο μέλλον και στο τι, έχοντας αυτή ως βάση, μπορούν να δημιουργήσουν από κοινού οι χώρες μας».
Ο κ. Χριστοδουλίδης ευχαρίστησε τον ομόλογό του, καθώς, όπως είπε, η υπογραφή της Συμφωνίας δεν θα ήταν δυνατή «χωρίς τη δική σας πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα, καθώς και τη συμβολή του Πρωθυπουργού Nawaf Salam, της κυβέρνησης, και της πολιτικής ηγεσίας του Λιβάνου».
Πρόσθεσε, ακόμα, ότι η επιτυχής ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων είναι αποτέλεσμα «άοκνης και μεθοδικής εργασίας, σε πνεύμα εμπιστοσύνης και διαφάνειας, των δυο διαπραγματευτικών μας ομάδων» και εξέφρασε εκτίμηση και ευγνωμοσύνη στους επικεφαλής τους, τον Υπουργό Μεταφορών και Δημοσίων Έργων, Φαγιέζ Ρασάμνι, και τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας της Κυπριακής Δημοκρατίας, Τάσο Τζιωνή, ενώ ευχαρίστησε και τα μέλη της Διαπραγματευτικής Ομάδας της Κυπριακής Δημοκρατίας, «που με την τεχνογνωσία και την αφοσίωσή τους, συνέβαλαν στη σημερινή επιτυχία».
Τα σημαντικότερα σημεία
Σε μια πρώτη ανάλυση των όσων συμφωνήθηκαν σήμερα στη Βηρυτό ανάμεσα στους προέδρους της Κύπρου και του Λιβάνου από τα κυπριακά ΜΜΕ σημειώνονται τα εξής:
1. Η οριοθέτηση ΑΟΖ
Μετά από παλινδρομήσεις που κράτησαν για 18 χρόνια τελικά προχώρησε η υπογραφή συμφωνίας οριοθέτησης της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης Κυπριακής Δημοκρατίας και Λιβάνου. Η οριοθέτηση δεν χρειαζόταν να εγκριθεί από τη βουλή του Λιβάνου, καθώς την υπέγραψε ο αρμόδιος υπουργός Δημοσίων Έργων και Μεταφορών, Φαγιέζ Ρασάμνι (ο οποίος ηγήθηκε της διαπραγματευτικής ομάδας του Λιβάνου κατά τις συζητήσεις με την Κύπρο), στην παρουσία του Προέδρου της χώρας όπως έπραξε και στην περίπτωση της οριοθέτησης Λιβάνου-Ισραήλ. Η υπογραφή από μέρους του υπουργού σημαίνει πως η συμφωνία δεν χρειάζεται να πάει στη Βουλή για τελική έγκριση και μπαίνει σε ισχύ.
2. Ηλεκτρική διασύνδεση
Μετά την συμφωνία προχωρούν προς την Παγκόσμια Τράπεζα για την ετοιμασία μελέτης για ηλεκτρική διασύνδεσης ανάμεσα σε Κύπρο και Λίβανο. Στη διάρκεια των συζητήσεων που προηγήθηκαν αυτό που καταγράφηκε σε Λευκωσία και Βηρυτό είναι το ενδιαφέρον από χώρες του Κόλπου για να χρηματοδοτήσουν το έργο. Στις δηλώσεις μετά τη συνάντηση, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι Κύπρος και Λίβανος κατέθεσαν σήμερα αίτημα στην Παγκόσμια Τράπεζα για διεξαγωγή μελέτης βιωσιμότητας για ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου – Λιβάνου
3. Οριοθέτηση ΑΟΖ και με Συρία
Η σημερινή εξέλιξη ανοίγει το δρόμο για να προχωρήσουν δύο παράλληλες συζητήσεις από πλευράς Κύπρου και Λιβάνου για οριοθέτηση των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών με τη Συρία.
4. Η Γαλάζια Πατρίδα
Οι σημερινές εξελίξεις αλλά και μια πιθανή συμφωνία των δύο χωρών με τη Συρία πλήττει σοβαρά τη τουρκική «Γαλάζια Πατρίδα». Ιδιαίτερο πλήγμα δέχεται τη τουρκική επεκτατική πολιτική στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω της συμφωνίας Κύπρου-Λιβάνου εάν ληφθεί υπόψη ότι από το 2007 η Άγκυρα επιτύγχανε μέσω του λιβανικού κοινοβουλίου να μπλοκάρει τη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ.
5. Στρατιωτική ενίσχυση
Στο πλαίσιο των συμφωνηθέντων θα ενισχυθούν οι ένοπλες δυνάμεις του Λιβάνου για να μπορούν να εγγυηθούν την ασφάλεια της χώρας. Η ενίσχυση θα είναι τόσο από πλευράς Κύπρου όσο και από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
6. Ευρωπαϊκά projects
Μέσα στο πλαίσιο της Μεσογειακής Συμφωνίας που θα ανακοινωθεί στη διάρκειας της Κυπριακής Προεδρίας ΕΕ θα προωθηθούν διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα στο Λίβανο. Στις 23-24 Απριλίου προγραμματίζεται η σύνοδος αρχηγών κρατών της ΕΕ με ηγέτες κρατών της περιοχής, η οποία θα πραγματοποιηθεί στην Κύπρο.
7. Συνεκμετάλλευση κοιτασμάτων
Οι δύο χώρες θα αρχίσουν τη συζήτηση για συμφωνία συνεκμετάλλευσης για ενδεχόμενα κοιτάσματα που μπορεί να επεκτείνονται στις δύο ΑΟΖ.
8. Αποδέσμευση μισού δισ.
Θα προχωρήσει η αποδέσμευση μισού δισεκατομμυρίου ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση προς το Λίβανο. Η βοήθεια ύψος ενός δισεκατομμυρίου είχε ανακοινωθεί στη διάρκεια κοινής επίσκεψης του Προέδρου Χριστοδουλίδη με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο Λίβανο τον Μάρτιο του 2024.
9. Κλείνουν συμφωνίες
Η Κύπρος θα αναλάβει προσπάθειες εντός της ΕΕ έτσι ώστε στη διάρκεια της Προεδρίας της να κλείσουν οι διαπραγματεύσεις για τη στρατηγική και τη συνολική συμφωνία Κύπρου και Λιβάνου.
10. Ο ρόλος των ΗΠΑ
Οι Αμερικανοί εμφανίζονται να είναι υπέρ της συμφωνίας Κύπρου και Λιβάνου καθώς θεωρούν ότι οι εξελίξεις αυτές ενισχύουν τόσο τον ίδιο το Λίβανο όσο και τον Πρόεδρο Αούν, ενώ την ίδια ώρα αποδυναμώνει τη Χεζμπολάχ. Η θετική προσέγγισης της Ουάσιγκτον ανοίγει και το δρόμο για ενδεχόμενο ενεργειακό ενδιαφέρον από αμερικανικές εταιρείες.
*Με πληροφορίες από philenews.com, sigmalive.com
