Ο πάγος καλύπτει περίπου το 98% της Ανταρκτικής, αποκρύπτοντας σχεδόν όλο το έδαφος κάτω απ’ το κατάλευκο αυτό «κέλυφος».
Με την εξέλιξη της τεχνολογίας όμως, οι επιστήμονες κατάφεραν και αποκάλυψαν πως μοιάζει πραγματική η ήπειρος κάτω απ’ αυτόν το φλοιό.
Bedmap2: Η πρώτη προσπάθεια «απογύμνωσης» της Ανταρκτικής
Το 2013, η NASA και το British Antarctic Survey δημιούργησαν τον Bedmap2, συνδυάζοντας δορυφορικά δεδομένα, μετρήσεις πάχους πάγου και τοπογραφίας του υπεδάφους.
Χρησιμοποιώντας ειδικά ραντάρ διείσδυσης πάγου, όπως το Multichannel Coherent Radar Depth Sounder, κατάφεραν να δουν χιλιάδες μέτρα κάτω από την παγωμένη επιφάνεια και αυτό που αντίκρυσαν τους εντυπωσίασε.
Ο χάρτης αποκάλυψε μια ήπειρο με απίστευτη γεωμορφολογία, που δεν μπορεί να φανταστεί κανείς. Εμφανίστηκαν οροσειρές, κοιλάδες, υψίπεδα και βαθιά φαράγγια σε ακανόνιστο έδαφος.
Το πιο εντυπωσιακό σημείο βρίσκεται κάτω από τον παγετώνα Byrd, στη Victoria Land, όπου το έδαφος φτάνει τα 2.870 μέτρα κάτω από τη στάθμη της θάλασσας και είναι το χαμηλότερο σημείο οποιασδήποτε ηπειρωτικής πλάκας στον πλανήτη.
«Πρόκειται για έναν περίπλοκο, συναρπαστικό κόσμο κάτω από τον πάγο. Για πρώτη φορά, βλέπουμε τη γεωγραφία της Ανταρκτικής με τόση λεπτομέρεια», δήλωσε ο ερευνητής Peter Fretwell του British Antarctic Survey.
Γιατί έχει σημασία τι κρύβεται κάτω από τον πάγο της Ανταρκτικής;
Η μορφή του εδάφους επηρεάζει το πώς κινείται ο πάγος και πώς λιώνει, εξηγεί η επιστήμονας της NASA, Sophie Nowicki. Όπως το μέλι που απλώνεται διαφορετικά ανάλογα με το σχήμα του πιάτου, έτσι και ο πάγος «ρέει» ανάλογα με την κλίση και τα εμπόδια του υπεδάφους.
Η γνώση αυτής της γεωλογίας είναι κρίσιμη για να κατανοήσουμε πώς θα αντιδράσει η Ανταρκτική στην κλιματική αλλαγή. Τα δεδομένα του Bedmap2 δείχνουν ότι η ήπειρος φιλοξενεί 27 εκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα πάγου, ποσότητα που αν έλιωνε θα ήταν αρκετή για να ανέβαζε τη στάθμη των ωκεανών κατά 58 μέτρα.
Αν και η πλήρης τήξη της Ανταρκτικής δεν αναμένεται στο κοντινό μέλλον, ο ρυθμός απώλειας πάγου αυξάνεται δραματικά. Οι επιστήμονες εκτιμούν και προειδοποιούν ότι οι ωκεανοί ανεβαίνουν πλέον κατά περίπου 4 χιλιοστά τον χρόνο, ρυθμός που πλησιάζει το χειρότερο σενάριο που έχει προβλέψει ο ΟΗΕ μέσω του IPCC.
Έρχεται και το Bedmap3
Οι ερευνητές εργάζονται ήδη πάνω στο Bedmap3, μια ακόμα πιο ακριβή έκδοση που θα συνδυάζει δορυφορικά, εναέρια και υποθαλάσσια δεδομένα για να χαρτογραφήσει τον πάγο και το υπέδαφος με πρωτοφανή ανάλυση.
