Ιδιαίτερης σημασίας ήταν η στιγμή κατά την οποία στη συμπροσευχή στη Νίκαια, ο Πάπας Λέων ΙΔ΄και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος έψαλαν μαζί και με τους άλλους παρευρισκόμενους στην ιστορική εκδήλωση, το Σύμβολο της Πίστης.
Η οικουμενική συμπροσευχή έλαβε χώρα στη Νίκαια της Βιθυνίας στις ανασκαφές της αρχαίας Βασιλικής του Αγίου Νεοφύτου με την παρουσία του Πάπα Λέοντα ΙΔ΄και του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, αλλά και πολλών εκπροσώπων θρησκευτικών κοινοτήτων και δογμάτων, καθώς και λοιπών αξιωματούχων.
Το Σύμβολο της Πίστεως είναι σύντομη ομολογία της πίστεώς μας μέσα στην οποία παρουσιάζονται περιληπτικά, με σαφήνεια και αυθεντικά τα βασικά δόγματα του χριστιανισμού.
Το «Πιστεύω» το λέμε κυρίως στο Μυστήριο του Βαπτίσματος αλλά και στις άλλες ακολουθίες. Με αυτό αναγνωρίζονται οι βαπτισμένοι από τους αβάπτιστους.
Η διαφορά του Φιλιόκβε
Στο Σύμβολο της Πίστεως με την σημερινή του μορφή συμπεριλαμβάνεται και μια από τις μεγαλύτερες δογματικές διαφορές μεταξύ Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών, το λεγόμενο Φιλιόκβε.
Το «Filioque – Φιλιόκβε» έχει διχάσει τους Χριστιανούς Ανατολής και Δύσης εδώ και αιώνες. Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για μια από τις βασικές διαφορές μεταξύ των Ορθοδόξων και των Λατίνων. Αφορά στη διδασκαλία περί του Αγίου Πνεύματος, το λεγόμενο Filioque. Οι Λατίνοι προσέθεσαν στο Σύμβολο της Πίστεως την φράση αυτή, ότι δηλαδή το Άγιον Πνεύμα εκπορεύεται από τον Πατέρα και τον Υιόν (Filioque), αλλοιώνοντας έτσι τον λόγο του Χριστού και την διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας, όπως εκφράσθηκε και Συνοδικά με την Β’ Οικουμενική Σύνοδο, αλλά και με άλλες Συνόδους.
Τι είπαν Πάπας και Οικουμενικός Πατριάρχης
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης στην προσλαλιά του ανέφερε ότι «παρά τις διαφορές έχουμε ένα κοινό αίσθημα ελπίδας», έκανε λόγο για «μαρτυρία για τους Πατέρες της Νίκαιας» και τόνισε ότι: «Νίκαια σημαίνει νίκη αλλά όχι ως επιβολή, αλλά ως το σήμα του Σταυρού, είναι μια νίκη όχι αυτού του κόσμου , νίκη πνευματική». Ζήτησε επίσης να «αγαπήσουμε ο ένας τον άλλον».
«H πίστη στον Κύριο Ιησού Χριστό είναι η βάση για την ενότητα όλων των Χριστιανών. Παρόλο που οι Χριστιανοί είναι πολλοί, εν Χριστώ είμαστε ένα» , ανέφερε μεταξύ άλλων ο Πάπας Λέων καλώντας να ξεπεράσουμε το “σκάνδαλο των διαφορών”, όπως είπε. Καταδίκασε επίσης την χρήση της θρησκείας για πολέμους και φονταμενταλιστικές κινήσεις.
Στην ομιλία του, ο Πάπας ευχαρίστησε τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο για τη «μεγάλη σοφία και προνοητικότητά» του, καθώς κάλεσε τους ηγέτες της Εκκλησίας να γιορτάσουν μαζί αυτή τη σημαντική επέτειο. Εξέφρασε επίσης την εκτίμησή του προς τους Προκαθήμενους των Εκκλησιών και τους Εκπροσώπους των Χριστιανικών Κοινοτήτων του Κόσμου για τη συμμετοχή τους στην εκδήλωση.
Ο Πάπας Λέων υπενθύμισε ότι η Σύνοδος της Νίκαιας πραγματοποιήθηκε το 325, λέγοντας ότι καλεί όλους τους Χριστιανούς, ακόμη και σήμερα, να αναρωτηθούμε ποιος είναι ο Ιησούς Χριστός για εμάς προσωπικά.
«Αυτό το ερώτημα είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους Χριστιανούς», είπε, «οι οποίοι κινδυνεύουν να μειώσουν τον Ιησού Χριστό σε ένα είδος χαρισματικού ηγέτη ή υπεράνθρωπου, μια παραποίηση που τελικά οδηγεί σε θλίψη και σύγχυση».
«Αλλά αν ο Θεός δεν έγινε άνθρωπος, πώς μπορούν τα θνητά πλάσματα να συμμετέχουν στην αθάνατη ζωή Του;», ρώτησε ο Πάπας Λέων. «Αυτό που διακυβευόταν στη Νίκαια, και διακυβεύεται σήμερα, είναι η πίστη μας στον Θεό που, με τον Ιησού Χριστό, έγινε σαν εμάς για να μας κάνει «συμμέτοχους της θείας φύσης».
Η Σύνοδος της Νίκαιας, είπε, συμφώνησε στην χριστολογική ομολογία που σήμερα ονομάζουμε Σύμβολο της Πίστεως, το οποίο ομολογούν όλες οι χριστιανικές Εκκλησίες και Κοινότητες. Το Σύμβολο της Πίστης, όπως είναι γνωστό, είχε «θεμελιώδη σημασία στο ταξίδι που κάνουν οι χριστιανοί προς την πλήρη κοινωνία».
«Η πίστη «στον ένα Κύριο Ιησού Χριστό, τον Μονογενή Υιό του Θεού, εκ του πατρός γεννηθέντα προ πάντων των αιώνων… ομοούσιο με τον Πατέρα» (Σύμβολο της Πίστεως της Νικαίας)», είπε, «είναι ένας βαθύς δεσμός που ήδη ενώνει όλους τους χριστιανούς».
Ο Πάπας κάλεσε τους χριστιανούς να αγκαλιάσουν αυτόν τον υπάρχοντα δεσμό ενότητας και να προχωρήσουν ακόμη πιο βαθιά στην «προσήλωση στο Λόγο του Θεού που αποκαλύφθηκε στον Ιησού Χριστό, υπό την καθοδήγηση του Αγίου Πνεύματος, στην αμοιβαία αγάπη και τον διάλογο».
Ξεπερνώντας τις διαιρέσεις και συμφιλιώνοντας ο ένας τον άλλον, οι χριστιανοί μπορούν να δώσουν πιο αξιόπιστη μαρτυρία για τον Ιησού Χριστό και την κήρυξή Του για ελπίδα για όλους, είπε ο ποντίφικας.
Ο Πάπας Λέων XIV συνέχισε λέγοντας ότι η ενότητα των χριστιανών είναι ιδιαίτερα απαραίτητη στον κόσμο μας, που είναι γεμάτος βία και συγκρούσεις.
«Η επιθυμία για πλήρη Κοινωνία μεταξύ όλων των πιστών στον Ιησού Χριστό συνοδεύεται πάντα από την αναζήτηση της αδελφοσύνης μεταξύ όλων των ανθρώπων», είπε, καλώντας για την αναγνώριση των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας όλων των ανθρώπων, ανεξάρτητα από την εθνικότητα, την υπηκοότητα, τη θρησκεία ή τις προσωπικές τους απόψεις. Υπερασπίστηκε τον ρόλο των θρησκειών στην υπηρεσία της αλήθειας και στην ενθάρρυνση των ατόμων να αναζητούν τον διάλογο και τον σεβασμό.
Καταλήγοντας, ο Πάπας Λέων προσευχήθηκε ώστε ο Θεός Πατέρας να βοηθήσει την επέτειο των 1.700 χρόνων από τη Σύνοδο της Νίκαιας να αποφέρει «άφθονους καρπούς συμφιλίωσης, ενότητας και ειρήνης».
Στη συνέχεια μαζί έψαλαν το Σύμβολο της Πίστης.
