Guardian: Η ΕΕ ετοιμάζει δάνειο για την Ουκρανία με «εγγύηση» τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζει δάνειο προς στην Ουκρανία αξιοποιώντας τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια, καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες εμφανίζονται όλο και πιο αισιόδοξοι προς την κατεύθυνση αυτή.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι έως το τέλος του έτους θα υπάρξει συμφωνία για τη χορήγηση δανείου ύψους 140 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία, με εγγύηση τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας, όπως μεταδίδει ο Guardian. Το σχέδιο θεωρείται κρίσιμο για να μπορέσει το Κίεβο να διατηρήσει τη δυναμική της άμυνάς του απέναντι στη ρωσική εισβολή.

Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συζητήθηκαν την περασμένη εβδομάδα στην Ουάσιγκτον, στη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της G7, και θα βρεθούν στο τραπέζι της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ την Πέμπτη στις Βρυξέλλες. Η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών παραμένει προς το παρόν ασαφής.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας, Ράντοσλαβ Σικόρσκι, δήλωσε ότι «το ζήτημα της αξιοποίησης των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων υπέρ του θύματος της επίθεσης οδεύει προς μια θετική κατάληξη». Εκτίμησε, μάλιστα, ότι μια συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί έως το τέλος του έτους: «Είναι πολύ απλό: ή θα χρησιμοποιήσουμε τα χρήματα του επιτιθέμενου, ή τα δικά μας. Μην με ρωτάτε τι προτιμώ», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Το σχέδιο της Κομισιόν για το δάνειο στην Ουκρανία

Σύμφωνα με το σχέδιο της Κομισιόν, που παρουσιάστηκε σε έγγραφο δύο σελίδων τον περασμένο μήνα και το οποίο επικαλείται ο βρετανικός Guardian, η ΕΕ θα χορηγήσει άτοκο δάνειο 140 δισ. ευρώ στην Ουκρανία, χρησιμοποιώντας ως εγγύηση τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια που τηρούνται στον χρηματοοικονομικό οργανισμό Euroclear.

Η πρόταση δεν συνιστά «κατάσχεση» των κεφαλαίων, όπως διευκρίνισε ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος, αλλά προβλέπει ότι η Ρωσία θα τα χρησιμοποιήσει ως αποζημίωση όταν λήξει ο πόλεμος.

 

Η Ουκρανία, που λειτουργεί με ετήσιο δημοσιονομικό έλλειμμα λόγω της σύγκρουσης, έχει μέχρι σήμερα στηριχθεί σε δανεισμό και βοήθεια από τους συμμάχους της. Ωστόσο, οι αυξημένες δαπάνες και η αβεβαιότητα γύρω από τη στήριξη των ΗΠΑ εντείνουν την πίεση προς τις ευρωπαϊκές χώρες να καλύψουν το κενό.

Τον Σεπτέμβριο, το Κίεβο εκτίμησε ότι θα χρειαστεί 50 δισ. δολάρια εξωτερικής στήριξης έως το 2026, ενώ Ευρωπαίοι αξιωματούχοι θεωρούν ότι από τον Απρίλιο του 2026 θα απαιτηθεί νέα, άμεση ενίσχυση για τη συνέχιση της πολεμικής προσπάθειας, καθώς οι ειρηνευτικές συνομιλίες παραμένουν στάσιμες.

Εγγυήσεις για τυχόν οικονομικές συνέπειες ζητά το Βέλγιο

Το Βέλγιο, όπου τηρούνται 183 δισ. ευρώ ρωσικών κεφαλαίων μέσω της Euroclear, ζητά εγγυήσεις ότι δεν θα επωμιστεί πλήρως τις οικονομικές συνέπειες σε περίπτωση αποτυχίας του σχεδίου, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει σειρά νομικών προσφυγών.

Η Βρετανίδα υπουργός Οικονομικών Ρέιτσελ Ριβς συζήτησε το σχέδιο με τους ομολόγους της στη G7 στην Ουάσιγκτον, στο περιθώριο της ετήσιας συνόδου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Το σχέδιο προβλέπει ότι οι χώρες της G7 θα συνεισφέρουν στη διασφάλιση των χρεών, ώστε να καθησυχάσουν το Βέλγιο, όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων. Παρότι το Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτει ελάχιστα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, αναμένεται να συνεισφέρει στη χρηματοδότηση αυτής της εγγύησης. Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται για τη συμμετοχή κάθε χώρας και το αν θα λάβουν μέρος οι ΗΠΑ.

Η στάση των ΗΠΑ και οι μέχρι πρόσφατα επιφυλάξεις Γαλλίας – Γερμανίας

Η συμμετοχή της Ουάσιγκτον δεν είναι βέβαιη, καθώς οι ΗΠΑ κατέχουν περίπου 7 δισ. δολάρια ρωσικών τραπεζικών περιουσιακών στοιχείων – ποσό σχετικά μικρό. Παρ’ όλα αυτά, η πολιτική και νομική στήριξη του Λευκού Οίκου θεωρείται καθοριστική, έστω κι αν η οικονομική της συμβολή δεν είναι κρίσιμη.

Ήδη, η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποιούν τα κέρδη που αποφέρουν τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας – ένα μέτρο που υπολογίζεται να αποδώσει περίπου 45 δισ. ευρώ. Μέχρι τώρα, η χρήση του κεφαλαίου είχε απορριφθεί, κυρίως από τη Γαλλία και τη Γερμανία, λόγω ανησυχιών για την οικονομική σταθερότητα της ευρωζώνης.

Η στάση αυτή άλλαξε τον περασμένο μήνα, όταν ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς τάχθηκε υπέρ της ιδέας ενός δανείου αποζημιώσεων για τη χρηματοδότηση στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία. Σε άρθρο του στους Financial Times, ο Μερτς έγραψε ότι χρειάζεται «νέα ώθηση για να αλλάξουν οι υπολογισμοί της Ρωσίας».

Το προσχέδιο που επικαλείται ο Guardian δείχνει ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να ζητήσουν, κατά τη σύνοδο της Πέμπτης, την ανάπτυξη λεπτομερούς πρότασης που θα βασίζεται στο διεθνές δίκαιο και θα συνοδεύεται από ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και επιμερισμό κινδύνων.

Το σχέδιο προϋποθέτει ότι τα ρωσικά κεφάλαια θα παραμείνουν παγωμένα, ενώ η Κομισιόν εξετάζει την ενεργοποίηση μηχανισμού της Συνθήκης της ΕΕ ώστε να αποτρέψει τη δυνατότητα βέτο από χώρες όπως η Ουγγαρία, φιλικά προσκείμενη στη Μόσχα, όταν έρθει η ώρα για ανανέωση των κυρώσεων που διασφαλίζουν το «πάγωμα» των κεφαλαίων.