Το Γεράκι Νέας Ζηλανδίας γνωστό και ως kārearea στη γλώσσα των Μαορί, αναδείχθηκε νικητής στον ετήσιο διαγωνισμό «Πτηνό της Χρονιάς», συγκεντρώνοντας το 21% των έγκυρων ψήφων. Το ταχύτερο πτηνό της χώρας, ικανό να φτάσει τα 200 χλμ/ώρα κατά τη βουτιά του, αποτελεί σημαντικό θηρευτή στα πυκνά δάση της χώρας, ωστόσο ο πληθυσμός του είναι απειλούμενος, με μόλις 5.000 έως 8.000 άτομα να παραμένουν στη φύση
Το απειλούμενο kārearea είναι το μόνο γεράκι της Νέας Ζηλανδίας. Είναι μικρό και καστανόξανθο, με εντυπωσιακά νύχια και μεγάλα σκούρα μάτια. Τα Kārearea είναι ισχυροί κυνηγοί και παρακολουθούν άλλα πουλιά, σαύρες ή μικρά θηλαστικά – μερικές φορές μεγαλύτερα από αυτά – από ένα ψηλό σημείο πριν βουτήξουν με μεγάλη ταχύτητα για να αρπάξουν το θήραμά τους.
«Το kārearea είναι ένα εκπληκτικό πουλί», δήλωσε η Emma Blackburn, πρόεδρος του Karearea Falcon Trust. «Είναι το μόνο εναπομείναν ενδημικό αρπακτικό πτηνό μας και ένα πραγματικά σημαντικό μέρος του οικοσυστήματός μας». Ζουν σε δάση σε όλη τη χώρα και φωλιάζουν στο έδαφος, συνήθως κάτω από βράχους ή πεσμένα δέντρα. Τα πουλιά είναι «πολύ ευάλωτα» στη θήρευση από εισαγόμενα θηλαστικά όπως γάτες, σκαντζόχοιροι και ερμίνες που τρέφονται με τα αυγά τους που ζουν στο έδαφος, δήλωσε ο Μπλάκμπερν.
Η απώλεια οικοτόπων μέσω της υλοτομίας δέντρων και η μετατροπή των λιβαδιών σε βοσκότοπους πιθανότατα έχουν μειώσει τους πληθυσμούς των πτηνών. Εν τω μεταξύ, τα πουλιά μερικές φορές πετούν σε γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, κτίρια και δίχτυα πάνω από αμπέλια και δέντρα, δήλωσε ο Μπλάκμπερν.
Ο φετινός διαγωνισμός σηματοδοτεί τη 20ή επέτειο του θεσμού που έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού για τα απειλούμενα είδη που ζουν στη Νέα Ζηλανδία. Φέτος, 73 πουλιά διεκδίκησαν τον τίτλο, με κάθε υποψήφιο να έχει έναν εθελοντή υπεύθυνο καμπάνιας που προώθησε το πουλί μέσω memes, βίντεο και χειροποίητων αφισών.
Η Nicola Toki, διευθύντρια της περιβαλλοντικής οργάνωσης Forest & Bird που διοργανώνει τον διαγωνισμό, υπογραμμίζει τη σοβαρότητα πίσω από την ψυχαγωγική διάσταση: «Το 80% των 10 κορυφαίων πτηνών φέτος βρίσκεται σε κίνδυνο». Επιπλέον, τόνισε ότι δύο από τους φετινούς υποψήφιους, kākāpō και karure, χαρακτηρίζονται ως «εθνικά κρίσιμα» με λιγότερα από 300 άτομα το καθένα.
Αύξηση συμμετοχής και καινοτόμες δράσεις
Ο διαγωνισμός κατέγραψε ρεκόρ συμμετοχής με πάνω από 75.000 ψηφοφόρους, ενώ φέτος τα πουλιά είχαν την ευκαιρία να «συμμετάσχουν» σε προεκλογική συζήτηση μέσω των διαχειριστών των καμπανιών τους, που παρουσίασαν επιχειρήματα υπέρ του κάθε είδους.
Η νίκη του kārearea συνοδεύεται από τη δημιουργία ενός νέου παραδοσιακού τραγουδιού των Μαορί — που θα παρουσιαστεί στο κοινό. Στη δεύτερη θέση βρέθηκε το kea με 12.506 ψήφους, ενώ ο μαύρος ασπροκέφαλος kākaruia ακολούθησε με 11.726 ψήφους, με τον τελευταίο να είχε πλησιάσει πολύ τη νίκη πέρυσι, όταν νικήθηκε από τον ντροπαλό hoiho που θυμίζει πιγκουίνο.
Η ιστορία του θεσμού
Στον φετινό διαγωνισμό συμμετείχαν επίσης σπάνια είδη, όπως ο παχύς παπαγάλος kākāpō, που έχει κερδίσει δύο φορές και αποσύρθηκε το 2022 για… να δώσει ευκαιρία σε άλλα πουλιά. Επιπλέον, το takahē, ένα πουλί που θεωρούνταν εξαφανισμένο και επανήλθε από το χείλος της εξαφάνισης, και η μικρή κουκουβάγια ruru ξεχώρισαν, αν και δεν έχουν κερδίσει ποτέ τον τίτλο.
Ο διαγωνισμός συγκεντρώνει διεθνή προσοχή, με αξιομνημόνευτη την καμπάνια του κωμικού John Oliver υπέρ του απειλούμενου pūteketeke, που περιελάμβανε μεταμφιέσεις και διαφημιστικές πινακίδες σε διάφορες χώρες. Παράλληλα, έχουν υπάρξει καταγγελίες για νοθεία και ξένη παρέμβαση, ενώ η νίκη μιας νυχτερίδας το 2021 είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις.
Η Νέα Ζηλανδία δεν είναι η μόνη χώρα που διοργανώνει παρόμοιο διαγωνισμό, καθώς η Αυστραλία πραγματοποιεί τον δικό της διαγωνισμό «Πουλί της Χρονιάς», που διαρκεί έως τον Οκτώβριο.
