Νέος συναγερμός έχει σημάνει στις ευρωπαϊκές αρχές για ένα ψάρι που θεωρείται επικίνδυνο για την υγεία και έχει ήδη απαγορευτεί σε αρκετά κράτη, αλλά εξακολουθεί να κυκλοφορεί στην αγορά και να καταναλώνεται.
Πρόκειται για το λεγόμενο “butterfish” ή escolar, το οποίο στην Ελλάδα είναι γνωστό και ως “λεπιδόκυμβος ο κιτρινοκαφέ” – ένα ψάρι βαθέων υδάτων με πλούσια, «βουτυρένια» σάρκα και ιδιαίτερη γεύση, που όμως μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες στον οργανισμό.
Το συγκεκριμένο ψάρι είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στη νότια Ευρώπη, όπου συχνά πωλείται με την ονομασία “butterfish” και χρησιμοποιείται σε σούσι ή ψητά πιάτα. Η σφιχτή του υφή και η πλούσια γεύση το κάνουν αγαπητό στους λάτρεις των θαλασσινών — ωστόσο, πίσω από τη γαστρονομική του φήμη κρύβεται ένας επικίνδυνος μηχανισμός.
Περιέχει λίπη που ο οργανισμός δεν μπορεί να μεταβολίσει
Σύμφωνα με τη Δανική Κτηνιατρική και Τροφική Υπηρεσία (Fødevarestyrelsen), το ψάρι αυτό περιέχει υψηλά ποσοστά εστέρων κεριού — ένα είδος λίπους που ο ανθρώπινος οργανισμός δεν μπορεί να χωνέψει. Η κατανάλωσή του μπορεί να προκαλέσει έντονα καθαρτικά αποτελέσματα, κοιλόπονο, ναυτία και σοβαρή διάρροια, ιδίως όταν το ψάρι δεν είναι καλά μαγειρεμένο.
Συστάσεις για ασφαλή κατανάλωση
Οι αρχές της Δανίας, για παράδειγμα, συνιστούν να αποφεύγεται η κατανάλωση του ψαριού ωμού ή ελαφρώς μαγειρεμένου. Η ασφαλέστερη επιλογή είναι το βράσιμο ή το τηγάνισμα σε υψηλές θερμοκρασίες, ώστε να μειωθεί το ποσοστό των επικίνδυνων λιπαρών. Επιπλέον, προειδοποιούν ότι το νερό ή τα λίπη που απελευθερώνονται κατά το μαγείρεμα δεν πρέπει να επαναχρησιμοποιούνται, καθώς περιέχουν τις ίδιες τοξικές ουσίες.
Ιδιαίτερα επικίνδυνη θεωρείται η μορφή του ψαριού που καπνίζεται σε χαμηλή θερμοκρασία, καθώς η θερμότητα δεν επαρκεί για να αποδομήσει τα κηρώδη λιπαρά. Για αυτόν τον λόγο, η πώληση καπνισμένου escolar έχει απαγορευτεί πλήρως στη Δανία.
Απαγορευμένο σε πολλές χώρες
Η κατανάλωση του escolar έχει προκαλέσει αρκετά περιστατικά τροφικής δηλητηρίασης στο παρελθόν. Για αυτό, χώρες όπως η Ιαπωνία και η Ιταλία έχουν επιβάλει πλήρη απαγόρευση στην πώληση και κατανάλωσή του. Άλλες χώρες, όπως η Δανία, επιτρέπουν τη διάθεσή του υπό αυστηρούς όρους, με ειδική σήμανση και προειδοποιήσεις για τους καταναλωτές.
Ένα ψάρι που διχάζει
Για κάποιους είναι ένα εκλεκτό ψάρι με μοναδική γεύση, για άλλους ένα επικίνδυνο τρόφιμο που πρέπει να αποφεύγεται. Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση: το escolar παραμένει ένα ψάρι που διχάζει επιστήμονες και σεφ, καθώς συνδυάζει γαστρονομικό ενδιαφέρον με σημαντικούς κινδύνους για την υγεία.
