Πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τρίτης η συνεδρία υποδοχής του ποιητή Τίτου Πατρίκιου, ως επίτιμου μέλους της Ακαδημίας Αθηνών, με χαιρετισμό του προέδρου της Ακαδημίας Μιχάλη Τιβέριου.
Κατά την τελετή υποδοχής, ο ακαδημαϊκός Θεόδωρος Παπαγγελής παρουσίασε τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, ενώ στη συνέχεια, ακολούθησε η ομιλία του τιμώμενου με θέμα: «Παράδοση και νεωτερικότητα στη λογοτεχνία και την ποίηση».
Να σημειωθεί, πως η Ακαδημία Αθηνών, κατά τη συνεδρίαση της Ολομέλειας της 19ης Ιουνίου 2025, εξέλεξε τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο ως επίτιμο μέλος της.
Τίτος Πατρίκιος, ο ποιητής των ιδεών και των καθημερινών στιγμών
Ο Τίτος Πατρίκιος είναι γεννημένος το 1928. Ανήκει στη λεγόμενη πρώτη μεταπολεμική γενιά των Ελλήνων ποιητών. Ανάμεσα στους πρωτόλειους στίχους του και την τελευταία ποιητική συλλογή του που εκδόθηκε τον Σεπτέμβριο του 2020 οι δέλτοι της Ιστορίας κατέγραψαν την Κατοχή, τον Εμφύλιο, το Κυπριακό ζήτημα, την απριλιανή δικτατορία, τη Μεταπολίτευση και τις παρεπόμενες πολιτικές εξελίξεις, μέχρι την επέλαση της πρόσφατης πανδημίας.
Μετά την αποφοίτησή του από τη Νομική Σχολή Αθηνών, δημοσίευσε την πρώτη ποιητική του συλλογή (Ο Χωματόδρομος) το 1954. Σπούδασε επίσης κοινωνιολογία και φιλοσοφία στην École Pratique des Hautes Études της Σορβόννης και προσελήφθη ως ερευνητής στο γαλλικό Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (CNRS). Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1964 για να φύγει πάλι στο εξωτερικό μετά την 21η Απριλίου 1967. Εργάστηκε στην UNESCO και στον ΟΗΕ. Το 1975 επέστρεψε στην Ελλάδα εργαζόμενος ως δικηγόρος. Δύο συγκεντρωτικοί τόμοι (συνολικά χιλίων περίπου σελίδων) της ποιητικής παραγωγής του Πατρίκιου (περίπου 20 ποιητικές συλλογές) εκδόθηκαν από τον εκδοτικό οίκο «Κίχλη»: ο πρώτος το 2017, με τίτλο Ποιήματα Α’/ 1943-1959 και ο δεύτερος το 2018, με τίτλο Ποιήματα Β’/ 1959-2017. Η τελευταία (μέχρι σήμερα) ποιητική συλλογή του, Ο Δρόμος και πάλι, εκδόθηκε το 2020. Εκδόθηκαν ακόμη τέσσερα βιβλία με πεζογραφήματά του και πέντε βιβλία, με μεταφράσεις του, έργων του Λουί Αραγκόν, Σταντάλ, Μπαλζάκ και Πωλ Βαλερύ. Ποιητικά έργα του Τίτου Πατρίκιου μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, σερβικά, αλβανικά και ρουμανικά.
Το ποιητικό έργο του τιμήθηκε πολλαπλά: βραβείο ελληνόφωνης κοινότητας Καλαβρίας (1991), Ευρωπαϊκό Βραβείο Ποίησης της πόλης του Σαλέρνο (1992), Κρατικό Βραβείο για το σύνολο του έργου του (1994), Βραβείο Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (2008). Το 2004 ο πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας Carlo Azeglio Ciampi του απένειμε τον τίτλο Cavalliere dell’Ordine della Stella Soliedarità Italiana για τη συμβολή του στις ελληνο-ιταλικές πολιτιστικές σχέσεις. Το 2013 έλαβε το διεθνές βραβείο Lerici Pea και μετάλλιο από τον πρόεδρο της Ιταλικής Δημοκρατίας Giorgio Napolitano, το 2015 το διεθνές βραβείο Fondazione Roma και την ίδια χρονιά στη Γαλλία το βραβείο Max Jacob. To 2019 ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπιος Παυλόπουλος, του απένειμε το Παράσημο του Ταξιάρχη του Τάγματος της Τιμής και την ίδια χρονιά ο τότε Υπουργός Πολιτισμού της Γαλλίας Frank Riester τον τίτλο του Officier de l’Ordre des Arts et des Lettres.
Ο Τίτος Πατρίκιος είναι ποιητής των ιδεών και των καθημερινών στιγ, πολιτικός και ερωτικός, οξυδερκής παρατηρητής των άλλων και αυτοπαρατηρούμενος, αδυσώπητος ανθρωπογνώστης. Είναι ταυτόχρονα «στωικός» και «επικούρειος», αμφιβάλλει φρόνιμα, ακόμη και για τις αμφιβολίες του, και στην έντιμη μετριοπάθειά του δεν διεκδικεί τίποτε περισσότερο από το να έχει σηκώσει λίγο μιαν άκρη της ζωής του και της ζωής μας για να δει και να δούμε, όσο μπορεί και όσο μπορούμε, ένα κομμάτι αλήθειας. Ο Τίτος Πατρίκιος είναι ο σοφός ουμανιστής της σύγχρονης ποίησής μας που ξέρει πότε «έχουν την ώρα τους τα λόγια» – «Αλίμονο» γράφει «η βαρύτερη τιμωρία είναι να μην μπορείς να βρεις τα λόγια για όσα πράγματα θα ήθελες να πεις». Εκείνος τα βρήκε.
Ποιήματα
- Χωματόδρομος, 1954.
- Μαθητεία, εκδόσεις Πρίσμα, 1963.
- Προαιρετική Στάση, εκδόσεις Ερμής, 1975, εκδόσεις Γνώση, 1981, 1992.
- Ποιήματα, Ι [1948- 1954], Θεμέλιο ,1976
- Θάλασσα Επαγγελίας, εκδόσεις Θεμέλιο, 1977, 1980, 1985.
- Αντιδικίες, εκδόσεις Ύψιλον, 1981, 1983.
- Αντικριστοί καθρέφτες, εκδόσεις Στιγμή, 1988, 1991.
- Παραμορφώσεις, Αθήνα, Διάττων, 1989.
- Μαθητεία ξανά, Αθήνα, Διάττων, 1991.
- Η Ηδονή των παρατάσεων, εκδόσεις Διάττων, 1992, εκδόσεις Κέδρος, 1998.
- Ποιήματα Ι, εκδόσεις Κέδρος, 1998.
- Ποιήματα ΙΙ, εκδόσεις Κέδρος, 1998.
- Ποιήματα ΙΙΙ, εκδόσεις Κέδρος, 1998 .
- Η αντίσταση των γεγονότων, εκδόσεις Κέδρος, 2000.
- Η πύλη των λεόντων, εκδόσεις Διάττων, 2002.
- Ποιήματα IV, εκδόσεις Κέδρος, 2007.
- Η νέα χάραξη, εκδόσεις Κέδρος, 2007.
- Λυσιμελής πόθος, εκδόσεις Διάττων, 2008.
- Συγκατοίκηση με το παρόν, εκδόσεις Κέδρος, 2011, σελ. 72, ISBN 978-960-04-4261-8.
- Σε βρίσκει η ποίηση, εκδόσεις Κίχλη, 2012.
- Δίγλωσση ανθολογία ποιημάτων, υπό τον τίτλο: Οι λέξεις γυμνές. (le parole nude, Interlinea, 2013).
- Ποιήματα Α΄ (1943-1959), εκδόσεις Κίχλη, 2017.
- Ποιήματα Β΄ (1959-2017), εκδόσεις Κίχλη, 2018.
Πεζά
- Η Συμμορία των δεκατριών, εκδόσεις Διάττων, 1990, εκδόσεις Κέδρος, 2000.
- Συνεχές Ωράριο, εκδόσεις Διάττων, 1993, εκδόσεις Κέδρος, 2000.
- Στην ίσαλο γραμμή (Αφηγήσεις), εκδόσεις Κέδρος, 1997, 1999.
- Περιπέτειες σε τρεις σχεδίες (Αφηγήσεις), εκδόσεις Κέδρος, 2006.
- Ο πειρασμός της νοσταλγίας – Σημειώσεις καθημερινότητας, εκδόσεις Κίχλη, 2015.
Μεταφράσεις στα ελληνικά
- Γκέοργκ Λούκατς, Μελέτες για τον ευρωπαϊκό ρεαλισμό, εκδόσεις Εκδοτικόν Ινστιτούτο Αθηνών, 1957.
- Aragon Louis, Μ’ ανοιχτά χαρτιά, εκδόσεις Θεμέλιο, 1965, εκδόσεις Ηριδανός, 1971.
- 19ος αιώνας, οι κοινωνιολόγοι, εκδόσεις Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας, 1978.
- Stendhal, Αναμνήσεις εγωτισμού, εκδόσεις Γνώση, 1983.
- Trotignon Pierre, Encyclopédie de la Pléiade. Ιστορία της φιλοσοφίας, εκδόσεις Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 1991.
- Deluy Henri, Πρώτες σουίτες, εκδόσεις Ερατώ (μετάφραση, επιμέλεια), 1992.
- Esteban Claude, Αϋπνία. Ημερολόγιο. Ζωγραφιστές εικόνες, εκδόσεις Ερατώ, 1992.
- Balzac Honoré de, Πραγματεία περί των νεωτέρων διεγερτικών, εκδόσεις Ολκός, 1993.
- Valéry Paul, Ο κύριος Τεστ, εκδόσεις Ολκός, 1995.
Συμμετοχή σε συλλογικά έργα
- Εξουσία και κοινωνία, εκδόσεις Καστανιώτη, 2010.
- Επέτειος, εκδόσεις Μικρή Άρκτος, 2010.
- Η σκόνη του χρόνου, Μίλητος [εισήγηση], 2009.
- 3.000 χρόνια ελληνική ερωτική ποίηση, εκδόσεις Εκδοτική Θεσσαλονίκης, 2008.
- Τάσος Λειβαδίτης, εκδόσεις Κέδρος, 2008
- Σύγχρονη ερωτική ποίηση, εκδόσεις Καστανιώτη, 2007.
- Lazongas Α4, εκδόσεις Άγκυρα, 2005.
- Νάνι, τ’ άνθι των ανθώ, εκδόσεις Ίνδικτος, 2005.
- Η λογοτεχνία σήμερα, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα [εισήγηση], 2004.
- Το χρονικό του Κέδρου, εκδόσεις Κέδρος, 2004
- Κοινωνικές επιστήμες και πρωτοπορία στην Ελλάδα 1950-1967, εκδόσεις Gutenberg, 2003.
- Ποίηση – γλυπτική – πεζογραφία: Κική Δημουλά – Θόδωρος – Θανάσης Βαλτινός, εκδόσεις Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών [εισήγηση], 2003.
- Πέντε ομιλίες για τον Μανόλη Ανδρόνικο, εκδόσεις Εταιρεία Ελλήνων Τεχνοκριτών, 2002.
- Ραδιόφωνο και πολιτισμός, 9.58 FM της ΕΡΤ 3 [εισήγηση], 2001.
- Άνθη της πέτρας, εκδόσεις Μεταίχμιο, 2000.
- Σταθμοί, εκδόσεις Θεμέλιο, 1995.
- Αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Κοτζιά, εκδόσεις Κέδρος, 1994.
- Παύλος Ζάννας, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, 1993.
- Η επίδραση των ιδεών του μαρξισμού στη λογοτεχνία μας, εκδόσεις Κένταυρος [εισήγηση], 1984.
