Σχεδόν σαράντα χρόνια μετά το πυρηνικό δυστύχημα στο Τσερνόμπιλ στην Ουκρανία, επιστήμονες ανακαλύπτουν μορφές ζωής που όχι μόνο επιβιώνουν, αλλά φαίνεται να ευδοκιμούν μέσα στην ακτινοβολία.
Ένας μαύρος μύκητας, ο Cladosporium sphaerospermum, που αναπτύσσεται στους εγκαταλελειμμένους τοίχους του αντιδραστήρα, έχει μάθει να εκμεταλλεύεται τη ραδιενέργεια. Ορισμένα στελέχη του μύκητα μεγαλώνουν πιο γρήγορα όταν υπάρχει ακτινοβολία και κινούνται προς αυτή, σαν να την «κυνηγούν», όπως αναφέρει η έρευνα που δημοσιεύτηκε στο PLOS One.
Μόνο εννέα από τα 47 δείγματα που εξετάστηκαν εμφάνισαν αυτή τη συμπεριφορά. Οι μύκητες αυτοί φαίνεται να μετατρέπουν τις γ-ακτίνες, το πιο ισχυρό είδος ακτινοβολίας, σε χημική ενέργεια, με τρόπο παρόμοιο με τη φωτοσύνθεση των φυτών. Η θεωρία λέει ότι την ικανότητα αυτή την οφείλουν στη μελανίνη, την ίδια χρωστική που προστατεύει το ανθρώπινο δέρμα από την υπεριώδη ακτινοβολία.
Σήμερα, η NASA εξετάζει τη χρήση του μύκητα για τη δημιουργία «τούβλων» που θα προστατεύουν βάσεις στη Σελήνη ή στον Άρη από την κοσμική ακτινοβολία. Στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ο μύκητας αναπτύχθηκε 21 φορές ταχύτερα όταν εκτέθηκε σε διαστημική ακτινοβολία και μπλόκαρε μεγάλο μέρος της.
Η ιδιότητα αυτή τον καθιστά υποψήφιο εργαλείο για τον καθαρισμό ραδιενεργών αποβλήτων και για την προστασία των αστροναυτών σε μελλοντικές αποστολές.
Η Ζώνη Αποκλεισμού του Τσερνόμπιλ παραμένει σχεδόν ακατοίκητη, αλλά έχει γίνει καταφύγιο άγριας ζωής. Ακόμη και τα ζώα που ζουν εκεί έχουν εμφανίσει εντυπωσιακές μεταλλάξεις. Οι λύκοι της περιοχής φαίνεται πως έχουν αναπτύξει γονιδιακές αλλαγές που τους προσφέρουν ανθεκτικότητα στον καρκίνο, ενώ τα δέντρα-βατράχια έχουν γίνει πιο σκοτεινά και περνούν την προστασία αυτή στους απογόνους τους.
Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι οι ανακαλύψεις αυτές θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη μεθόδων προστασίας από τη ραδιενέργεια, τόσο για ανθρώπους όσο και για τις μελλοντικές διαστημικές αποστολές.
