Στην πρόωρη αποπληρωμή του δανείου ύψους 1,1 δισ. ευρώ που είχε συνάψει η Αθήνα με το Παρίσι στις αρχές της δεκαετίας του 2010 αναφέρεται η Le Monde, κάνοντας λόγο για «απροσδόκητη ωφέλεια» σε μια περίοδο σοβαρών δημοσιονομικών περιορισμών. Στις αρχές της δεκαετίας του 2010, η Γαλλία είχε σπεύσει να σώσει την Ελλάδα.
Η ιστορία είναι γεμάτη ειρωνικές αντιστροφές ρόλων. Μετά από δύο χρόνια σοβαρής δημοσιονομικής ολίσθησης, η Γαλλία αναμένεται να κλείσει το 2025 με ένα δημόσιο έλλειμμα που τελικά ευθυγραμμίζεται με τις προβλέψεις της, αν και εξακολουθεί να είναι υψηλό. Η κάλυψη του χαμένου ελλείμματος δεν ήταν μόνο αποτέλεσμα των ενεργειών που έλαβε το Υπουργείο Οικονομικών της Γαλλίας, το οποίο πάγωσε δισεκατομμύρια σε πιστώσεις κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους. Η Γαλλία έλαβε επίσης μια απροσδόκητη ώθηση από μια χώρα που θεωρείται εδώ και καιρό ο χειρότερος παραβάτης της Ευρώπης όσον αφορά τα δημόσια οικονομικά, και το ίδιο μαύρο πρόβατο που κάποτε βοήθησε: την Ελλάδα.
Κατά τη διάρκεια μιας ανάγνωσης των νομοσχεδίων του προϋπολογισμού που βρίσκονται υπό συζήτηση, Γάλλοι βουλευτές ανακάλυψαν το απροσδόκητο κέρδος του 1,1 δισεκατομμυρίου ευρώ, μια πρόωρη αποπληρωμή που έκανε η Ελλάδα στη Γαλλία νωρίτερα μέσα στο έτος.
«Μπορούμε να ευχαριστήσουμε τους Έλληνες φίλους μας που μας βοήθησαν να μειώσουμε το έλλειμμά μας», δήλωσε με μια δόση ειρωνείας ο Ρεπουμπλικανός Ζαν Φρανσουά Ισόν, γενικός εισηγητής του προϋπολογισμού στη Γερουσία. Ο ομόλογός του στην Εθνοσυνέλευση, Φιλίπ Ζιβάν, ήταν λίγο πιο αιχμηρός: «Πιστεύετε ότι μπορούμε να αντλήσουμε κάποια διδάγματα από το ελληνικό παράδειγμα;» ρώτησε την υπουργό Προϋπολογισμού, Aμελί ντε Μονσαλάν, κατά τη διάρκεια ακρόασης στις 12 Νοεμβρίου.
Ανακτώντας την αξιοπιστία
Μπορεί η Ελλάδα να αποτελέσει πραγματικά πρότυπο για τη Γαλλία; Η πρόωρη αποπληρωμή θέτει το ερώτημα. Η ιστορία πάει πίσω στον Μάιο του 2010, όταν η χώρα, αντιμετωπίζοντας μια οικονομική και δημοσιονομική κρίση, ζήτησε βοήθεια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Για να αποτρέψει μια κατάρρευση που θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει ολόκληρη την Ευρώπη, η Γαλλία συμμετείχε στο μαζικό σχέδιο διάσωσης που είχε συσταθεί εκείνη την εποχή.
Αυτό που προκαλεί έκπληξη είναι ότι το επώδυνο πρόγραμμα ανάκαμψης που ξεκίνησε εκείνη την εποχή αποδείχθηκε αρκετά αποτελεσματικό ώστε η Αθήνα να αρχίσει να αποπληρώνει τους πιστωτές της νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα. Το ΔΝΤ αποπληρώθηκε δύο χρόνια νωρίτερα. Η Ελλάδα άρχισε επίσης να αποπληρώνει μέρος αυτών που όφειλε στους εταίρους της στην ευρωζώνη, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας.
Πραγματοποίησε πρόωρη πληρωμή 1,7 δισεκατομμυρίων ευρώ στη Γαλλία το 2024 και 1,1 δισεκατομμυρίου ευρώ το 2025 – ένα ποσό που στην πραγματικότητα δεν επρόκειτο να αποπληρωθεί πριν από την περίοδο μεταξύ 2033 και 2041. Η πρόωρη αποπληρωμή θεωρείται ως ένας τρόπος για την Ελλάδα να απελευθερωθεί από τους πιστωτές της και να ανακτήσει την αξιοπιστία της στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές.
Το αποτέλεσμα είναι σαφές: Από το καλοκαίρι του 2025, οι αγορές βλέπουν την Ελλάδα ως ασφαλέστερο δανειολήπτη από τη Γαλλία. Οι επενδυτές απαιτούν πλέον ελαφρώς χαμηλότερα επιτόκια από την Αθήνα από ό,τι από το γαλλικό Υπουργείο Οικονομικών. Στην Εθνοσυνέλευση η ντε Μονσαλάν δεν υπερασπίστηκε, ωστόσο, τα δραστικά μέτρα που επιβλήθηκαν στην Αθήνα από τους πιστωτές της – όπως η κατάργηση των μπόνους του 13ου και 14ου μισθού για τους εργαζόμενους του δημόσιου τομέα, τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος και άλλα μέτρα λιτότητας.
Ούτε πρότεινε ότι η Γαλλία θα έπρεπε να ακολουθήσει το παράδειγμά της. Το συμπέρασμα της ντε Μονσαλάν από την ελληνική περίπτωση ήταν διαφορετικής φύσης: Εάν μια χώρα δεν μειώσει το έλλειμμά της για να διατηρήσει το χρέος της υπό έλεγχο, «μπορεί να ασφυκτιά εντελώς από το βάρος των τόκων της», είπε. Ήταν ο τρόπος της να παροτρύνει τους νομοθέτες να μην εγκαταλείψουν τις προσπάθειες επίλυσης της δημοσιονομικής κρίσης του 2026.
