Ο χρόνος διεξαγωγής πρόωρων εκλογών είναι ένα από τα αποκλειστικά προνόμια του πρωθυπουργού. ασκήθηκε κατά κόρον στη διάρκεια της μεταπολίτευσης, παρά το γεγονός ότι το Σύνταγμα το ήθελε ως εξαίρεση: «Οι βουλευτές εκλέγονται για τέσσερα συνεχή έτη που αρχίζουν από την ημέρα των γενικών εκλογών» (άρθρο 53) και «O Πρόεδρος της Δημοκρατίας διαλύει τη Βουλή με πρόταση της Κυβέρνησης που έχει λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, για ανανέωση της λαϊκής εντολής προκειμένου να αντιμετωπιστεί εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας».
Κάποτε γελούσαμε διότι το Κυπριακό κατέβαινε α πότο ράφι της πολιτικής ως πρόσχημα για πρόωρες εκλογές, αλλά τώρα εξέλιπε και ο τυπικός σεβασμός στον καταστατικό χάρτη. Πρόωρες εκλογές έγιναν το 2007, επειδή η οικονομία πήγαινε… καλά. Είχε βγει από τη μίνι επιτήρηση της Ε.Ε. μετά την απογραφή που έκανε η τότε κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή και έπρεπε να χαραχθεί «νέα Οικονομική πολιτική». Χαράχθηκε και είδαμε τα χαΐρια μας…
Τυπικώς το 2025 δεν είναι προεκλογική χρονιά. Οι βουλευτές εξελέγησαν για να υπηρετήσουν μέχρι τον Ιούνιο του 2027. Ομως όλοι γνωρίζουμε ότι το πολιτικό σύστημα δεν κολλάει σε συνταγματικές «τυπικότητες» και πολύ περισσότερο μια κυβέρνηση που ίδρυσε βιομηχανία παραγωγής επιστολικών ψήφων για την Προανακριτική του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Επί της ουσίας, όμως, ο αέρας μυρίζει εκλογές. Δεν είναι μόνον η τοξικότητα προς την αντιπολίτευση, που ξαφνικά άρχισε να παράγει η κυβέρνηση διά στόματος του Παύλου Μαρινάκη· «στους μόνους που έχει λείψει είναι στους 17.000 βαρυποινίτες και βιαστές που αποφυλακίστηκαν επί των ημερών του», είπε για την ενδεχόμενη επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα (25.8.2025). Είναι και το «Πρόγραμμα Θεσσαλονίκης» του Κυριάκου Μητσοτάκη, που συμφώνως με τις πολλές διαρροές από την κυβέρνηση, θα φτάσει σε παροχές ύψους 2 δισ. ευρώ.
Οι αντιπολιτευόμενοι λένε ότι «ο πνιγμένος από τις παροχές πιάνεται». Θυμίζουν την απέλπιδα προσπάθεια του ΠΑΣΟΚ το 2003 να αντιστρέψει το κλίμα με ένα πακέτο παροχών ύψους 1,7 δισ. ευρώ είχε φορολογικές ελαφρύνσεις και μέτρα ενίσχυσης των χαμηλοσυνταξιούχων και άλλων ομάδων του πληθυσμού. «Οι δημοσιονομικές εξελίξεις τελούν υπό πλήρη έλεγχο και ο προϋπολογισμός του 2003 θα κλείσει σε επίπεδο γενικής κυβέρνησης με ένα ευδιάκριτο πλεόνασμα», έλεγε τότε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Νίκος Χριστοδουλάκης (24.11.2002).
Θα συμφωνήσουμε ότι στη ζωή και στην πολιτική ποτέ οι καταστάσεις δεν είναι απολύτως όμοιες. Οι εξαγγελίες του Κώστα Σημίτη στη ΔΕΘ απείχαν έξι μήνες από την εκπνοή της δεύτερης κυβερνητικής του θητείας. Τώρα απομένουν δύο χρόνια.
(Ο Πάσχος Μανδραβέλης είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας- Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Η Καθημερινή»)
