Το ειρηνευτικό σχέδιο 28 σημείων για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, το οποίο δημοσιοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα, βασίστηκε σε έγγραφο Ρώσου διπλωμάτη που υπεβλήθη στην κυβέρνηση Τραμπ τον Οκτώβριο, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν το θέμα και τις οποίες επικαλείται το Reuters.
Οι Ρώσοι κοινοποίησαν το έγγραφο, το οποίο περιέγραφε τους όρους της Μόσχας για τον τερματισμό του πολέμου, σε ανώτερους Αμερικανούς αξιωματούχους στα μέσα Οκτωβρίου, μετά από τη συνάντηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Ουάσινγκτον, ανέφεραν οι πηγές.
Το έγγραφο, μια ανεπίσημη ανακοίνωση γνωστή στη διπλωματική ορολογία ως «non paper», περιείχε μία διατύπωση που η ρωσική κυβέρνηση είχε θέσει προηγουμένως στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, συμπεριλαμβανομένων παραχωρήσεων που η Ουκρανία είχε απορρίψει, όπως η παραχώρηση ενός σημαντικού τμήματος της επικράτειάς της στα ανατολικά. Αυτή είναι η πρώτη επιβεβαίωση ότι το έγγραφο – η ύπαρξη του οποίου αναφέρθηκε αρχικά από το Reuters τον Οκτώβριο – ήταν βασικό στοιχείο του ειρηνευτικού σχεδίου των 28 σημείων.
Ο Λευκός Οίκος δεν σχολίασε άμεσα το ανεπίσημο έγγραφο, αλλά επικαλέστηκε τα σχόλια του Τραμπ ότι ήταν αισιόδοξος για την πρόοδο του σχεδίου των 28 σημείων.
«Με την ελπίδα να οριστικοποιηθεί αυτό το ειρηνευτικό σχέδιο, έχω δώσει εντολή στον ειδικό απεσταλμένο μου, Στιβ Γουίτκοφ, να συναντηθεί με τον πρόεδρο Πούτιν στη Μόσχα και, ταυτόχρονα, ο υπουργός Στρατού, Νταν Ντρίσκολ, θα συναντηθεί με τους Ουκρανούς», έγραψε ο Τραμπ.
Δεν είναι σαφές γιατί και πώς η κυβέρνηση Τραμπ κατέληξε να βασιστεί στο ρωσικό έγγραφο για να διαμορφώσει το δικό της ειρηνευτικό σχέδιο. Ορισμένοι ανώτεροι Αμερικανοί αξιωματούχοι που το εξέτασαν, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, θεωρούσαν ότι τα αιτήματα που υπέβαλε η Μόσχα πιθανότατα θα απορριφθούν κατηγορηματικά από τους Ουκρανούς, ανέφεραν οι πηγές.
Σκεπτικισμός για τη ρωσική επιρροή
Μετά την υποβολή του εγγράφου, ο Ρούμπιο είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, κατά τη διάρκεια της οποίας συζητήθηκε το έγγραφο, ανέφεραν οι πηγές. Μιλώντας σε δημοσιογράφους στη Γενεύη αυτή την εβδομάδα, ο Ρούμπιο παραδέχτηκε ότι έλαβε «πολυάριθμα γραπτά ανεπίσημα έγγραφα και τέτοια πράγματα», χωρίς να επεκταθεί περαιτέρω.
Από τότε που το ειρηνευτικό σχέδιο αναφέρθηκε για πρώτη φορά από την ιστοσελίδα Axios την περασμένη εβδομάδα, έχει αυξηθεί ο σκεπτικισμός μεταξύ Αμερικανών αξιωματούχων και νομοθετών, πολλοί από τους οποίους βλέπουν το σχέδιο ως μια λίστα ρωσικών θέσεων και όχι ως μια σοβαρή πρόταση. Οι ΗΠΑ έχουν ασκήσει πιέσεις στην Ουκρανία ωστόσο, προειδοποιώντας ότι θα μπορούσαν να περιορίσουν τη στρατιωτική τους βοήθεια αν η Ουκρανία δεν υπέγραφε.
Το σχέδιο καταρτίστηκε τουλάχιστον εν μέρει κατά τη διάρκεια συνάντησης μεταξύ του γαμπρού του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, του ειδικού απεσταλμένου Στιβ Γουίτκοφ και του Κίριλ Ντμίτριεφ, επικεφαλής σε ένα από τα κρατικά επενδυτικά ταμεία της Ρωσίας, στο Μαϊάμι τον περασμένο μήνα. Λίγοι εντός του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του Λευκού Οίκου ενημερώθηκαν για τη συνάντηση αυτή, δήλωσαν στο Reuters δύο πηγές που γνωρίζουν το θέμα.
Το Bloomberg ανέφερε χθες ότι ο Γουίτκοφ είχε προσφέρει συμβουλές στον υψηλόβαθμο βοηθό του Κρεμλίνου, Γιούρι Ουσακόφ, σχετικά με το πώς ο Πούτιν θα έπρεπε να μιλήσει στον Τραμπ. Σύμφωνα με απομαγνητοφωνημένες τηλεφωνικές συνομιλίες που έλαβε το πρακτορείο ειδήσεων, οι Ουσάκοφ και Γουίτκοφ αναφέρθηκαν σε ένα πιθανό «σχέδιο 20 σημείων» ήδη από τις 14 Οκτωβρίου. Το πεδίο εφαρμογής αυτού του σχεδίου προφανώς διευρύνθηκε κατά τη διάρκεια των επόμενων συνομιλιών με τον Ντμίτριεφ, πρόσθεσε.
Το σχέδιο άλλαξε μετά από παγκόσμιες αντιδράσεις
Η πρόταση των ΗΠΑ, η οποία αιφνιδίασε αξιωματούχους στην Ουάσινγκτον και την Ευρώπη, πυροδότησε μια σειρά από διπλωματικές ενέργειες σε τρεις ηπείρους. Το αρχικό σχέδιο έχει αλλάξει δραματικά από τότε: Εννέα από τα αρχικά 28 σημεία έχουν περικοπεί μετά από συνομιλίες μεταξύ ανώτερων αξιωματούχων των ΗΠΑ και της Ουκρανίας, σύμφωνα με το ABC News.
Μια διακομματική ομάδα Αμερικανών γερουσιαστών δήλωσε το Σάββατο ότι ο Ρούμπιο τους είχε πει ότι το σχέδιο των 28 σημείων δεν ήταν αμερικανικό σχέδιο, αλλά μάλλον μια ρωσική λίστα επιθυμιών, αν και ο Λευκός Οίκος και το Υπουργείο Εξωτερικών αρνήθηκαν έντονα ότι ο Ρούμπιο το είχε χαρακτηρίσει ως τέτοιο.
Στις συζητήσεις που ακολούθησαν, μια ανώτερη αμερικανική αντιπροσωπεία, στην οποία συμμετείχε και ο Ρούμπιο, συμφώνησε να αφαιρέσει ή να τροποποιήσει ορισμένα από τα πιο φιλορωσικά μέρη του σχεδίου κατά τη διάρκεια συναντήσεων στη Γενεύη με Ευρωπαίους και Ουκρανούς αξιωματούχους. Ο Ντρίσκολ συναντάται με ρωσική αντιπροσωπεία στο Άμπου Ντάμπι, ενώ μία ουκρανική αντιπροσωπεία βρίσκεται επίσης στα ΗΑΕ για συνομιλίες με την αμερικανική ομάδα, σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο.
Χθες (25/11) Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι υποστηρίζουν το τροποποιημένο πλαίσιο της ειρηνευτικής συμφωνίας που προέκυψε από τις τελευταίες συνομιλίες, αλλά τόνισαν ότι τα πιο ευαίσθητα ζητήματα – οι εδαφικές παραχωρήσεις είναι ιδιαίτερα αμφιλεγόμενες – πρέπει να επιλυθούν σε μια πιθανή συνάντηση μεταξύ του Ζελένσκι και του Τραμπ.
