Σε ένα επιστημονικό επίτευγμα χωρίς προηγούμενο, η NASA κατάφερε να συνθέσει μια πλήρη, πολυφασματική εικόνα του διαστρικού κομήτη 3I/ATLAS, ενός ουράνιου «επισκέπτη» από τα πέρατα πέραν του Ηλιακού μας Συστήματος.
Μέσα από έναν σπάνιο συντονισμό οκτώ διαστημικών αποστολών, από την επιφάνεια του Άρη μέχρι τα όρια του βαθιού διαστήματος, οι επιστήμονες συγκέντρωσαν δεδομένα που αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο μελετώνται τα ταχέως κινούμενα αντικείμενα από άλλα άστρα.
Μια πρωτιά από την επιφάνεια του Άρη
Η πιο εντυπωσιακή στιγμή της καμπάνιας ήρθε από τον κόκκινο πλανήτη. Το ρόβερ Perseverance κατάφερε να φωτογραφίσει τον 3I/ATLAS από την επιφάνεια του Άρη, γεγονός που αποτελεί την πρώτη επιβεβαιωμένη απεικόνιση κομήτη από το έδαφος άλλου πλανήτη.
Την ίδια ώρα, το Mars Reconnaissance Orbiter κατέγραψε την πιο λεπτομερή εικόνα του κομήτη από τροχιά, ενώ το MAVEN συνέλεξε υπεριώδη δεδομένα, αποκαλύπτοντας ίχνη εκπομπών υδρογόνου που βοηθούν στην κατανόηση της χημικής του σύστασης.
Ένας διαστρικός «αγγελιοφόρος»
Ο 3I/ATLAS είναι μόλις το τρίτο γνωστό διαστρικό αντικείμενο που έχει εισέλθει στο Ηλιακό Σύστημα. Πιθανολογείται πως είναι δύο φορές παλαιότερος από το δικό μας σύστημα, μεταφέροντας πολύτιμες πληροφορίες για τη γέννηση πλανητικών συστημάτων σε άλλες γωνιές του Γαλαξία. Οι παρατηρήσεις από τα τηλεσκόπια Hubble, James Webb και SPHEREx κατέγραψαν το φάσμα φωτός και την κίνησή του, προσφέροντας κρίσιμα στοιχεία για τη δομή και τη συμπεριφορά του.
«Δεν μπορούμε να ταξιδέψουμε σε άλλα πλανητικά συστήματα, αλλά, ευτυχώς, κομμάτια τους έρχονται σε εμάς», δήλωσε ο πλανητολόγος Δρ. Matthew Genge, τονίζοντας τη σημασία αυτών των δεδομένων για τη μελέτη υλικών που προέρχονται από άλλους αστρικούς κόσμους.
Διαστημική καταδίωξη σε όλο το Ηλιακό Σύστημα
Στην επιχείρηση συμμετείχαν επίσης οι αποστολές Psyche και Lucy, που φωτογράφισαν τον κομήτη από αποστάσεις δεκάδων και εκατοντάδων εκατομμυρίων μιλίων. Όταν ο 3I/ATLAS πέρασε πίσω από τον Ήλιο, οι ηλιοφυσικές αποστολές STEREO, SOHO και PUNCH ανέλαβαν την παρακολούθησή του, καταγράφοντας τη δομή της ουράς και τη συμπεριφορά του κατά τη διάρκεια της ηλιακής σύζευξης. Πρόκειται για την πρώτη φορά που τέτοιες αποστολές στράφηκαν σκόπιμα σε διαστρικό αντικείμενο.
Τα δεδομένα αυτά αποδείχθηκαν καθοριστικά, καθώς διέψευσαν διαδικτυακές θεωρίες που ήθελαν τον κομήτη να είναι τεχνητό σκάφος. Οι υπολογισμοί της τροχιάς του, βελτιωμένοι χάρη και στο ευρωπαϊκό Trace Gas Orbiter, επιβεβαίωσαν ότι πρόκειται για έναν απολύτως φυσικό κομήτη.
Ησυχη διέλευση, ηχηρή κληρονομιά
Ο 3I/ATLAS θα περάσει πλησιέστερα από τη Γη στις 19 Δεκεμβρίου, σε απόσταση περίπου 170 εκατομμυρίων μιλίων, χωρίς να είναι ορατός με γυμνό μάτι. Ωστόσο, η παρακολούθησή του θα συνεχιστεί καθώς θα απομακρύνεται πέρα από την τροχιά του Δία την άνοιξη του 2026.
Η σημασία της καμπάνιας ξεπερνά τον ίδιο τον κομήτη. Απέδειξε ότι η ανθρωπότητα μπορεί πλέον να παρακολουθεί διαστρικά αντικείμενα σε πραγματικό χρόνο, αξιοποιώντας αποστολές που δεν είχαν σχεδιαστεί γι’ αυτόν τον σκοπό. Από ρόβερ στον Άρη μέχρι δορυφόρους παρατήρησης του Ήλιου, η NASA έδειξε ένα νέο επίπεδο ευελιξίας και συνεργασίας.
Κάθε εικόνα και κάθε μέτρηση δεν αποτελούν απλώς μια ματιά σε έναν μακρινό κομήτη, αλλά ένα παράθυρο στον τρόπο με τον οποίο σχηματίζονται και εξελίσσονται άλλοι κόσμοι. Και καθώς όλο και περισσότεροι διαστρικοί επισκέπτες θα διασχίζουν το Ηλιακό μας Σύστημα, το επόμενο βήμα ίσως να είναι ακόμα πιο τολμηρό: αποστολές με στόχο την άμεση δειγματοληψία υλικού από αντικείμενα που γεννήθηκαν γύρω από άλλα άστρα.
