Το να σηκωθούμε όρθιοι ή να κάνουμε μια απλή κίνηση φαίνεται σήμερα αυτονόητο. Όμως τον 18ο αιώνα, ο τρόπος με τον οποίο οι ιστοί και τα νεύρα παράγουν κίνηση ήταν εντελώς άγνωστος στους επιστήμονες.
Αυτή η άγνοια αποτέλεσε τη σπίθα που άναψε μια από τις μεγαλύτερες ιστορίες τρόμου της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Ο Λουίτζι Γκαλβάνι, η «ζωική ηλεκτρικότητα» και τα… βατράχια
Η ιστορία ξεκινά στα 1780s, όταν ο Ιταλός γιατρός Λουίτζι Γκαλβάνι κάνει ένα τυχαίο και αρκετά εντυπωσιακό πείραμα με βατράχια. Κατά τη διάρκεια ανατομικών μαθημάτων, ένας βοηθός του άγγιξε κατά λάθος το πόδι ενός βατράχου με ένα μεταλλικό νυστέρι.
Ένας φοιτητής είδε μια σπίθα τη στιγμή που το νυστέρι ακούμπησε το άκρο και έτσι γεννήθηκε η ιδέα της «ζωικής ηλεκτρικότητας». Ο Γκαλβάνι πίστευε ότι ίσως τα νεύρα και οι μύες λειτουργούν με κάποιο είδος ηλεκτρικού ρεύματος.
Για να το αποδείξει, χρησιμοποίησε πτώματα βατράχων, κομμένα στη μέση, με τα πόδια και τα νεύρα ακάλυπτα. Τα κρέμασε από μεταλλικούς γάντζους στο σιδερένιο κιγκλίδωμα της βεράντας του, ελπίζοντας ότι ο κεραυνός θα αναλάμβανε την… ενεργοποίηση.
Και πράγματι, στις καταιγίδες, τα πόδια των βατράχων άρχιζαν να τινάζονται. Αργότερα, ο Γκαλβάνι απέδειξε ότι δεν χρειάζεται κεραυνός. Συνδέοντας τα νεύρα με δύο διαφορετικά μέταλλα, δημιουργούσε ηλεκτρικό κύκλωμα και έκανε τα άκρα να κινούνται. Έτσι γεννήθηκε ο γαλβανισμός, μια ιδέα που εντυπωσίασε τη νεαρή Μαίρη Σέλεϊ.
Ο Φρανκενστάιν και η γέννηση ενός θρύλου
Όταν η Σέλεϊ έγραψε το Frankenstein το 1818, ο γαλβανισμός ήταν στο επίκεντρο της επιστημονικής συζήτησης. Η ιδέα ότι το ηλεκτρικό ρεύμα μπορεί να «δώσει ζωή» σε νεκρό ιστό αποτέλεσε βασικό στοιχείο της έμπνευσής της.
Αν η ιστορία τελείωνε με τον Γκαλβάνι, ίσως να μην φτάναμε ποτέ στον τρόμο που θυμίζει ταινία τρόμου. Ο ανιψιός του, Τζοβάνι Αλντίνι, αποφάσισε να συνεχίσει τα πειράματα, αυτή τη φορά σε μεγαλύτερα ζώα.
Σύμφωνα με ιστορικούς, ο Αλντίνι έκανε επιδείξεις ηλεκτροσόκ σε αποκεφαλισμένα βόδια, πρόβατα, άλογα και σκύλους, κάνοντας τα σώματά τους να κινούνται, να ανοιγοκλείνουν μάτια και να συσπώνται τρομακτικά.
Τα δημόσια πειράματα σε ανθρώπους
Το επόμενο βήμα ήταν ακόμη πιο ανατριχιαστικό. Ο Αλντίνι χρησιμοποίησε σώματα εκτελεσμένων εγκληματιών και έδωσε δημόσιες επιδείξεις. Σύμφωνα με μαρτυρία που καταγράφεται από τον ιστορικό Iwan Morus:
«Με την πρώτη εφαρμογή του ηλεκτρισμού στο πρόσωπο, η σιαγόνα του νεκρού άρχισε να τρέμει, οι μύες συσπάστηκαν τρομακτικά και το ένα μάτι άνοιξε. Στη συνέχεια, το δεξί χέρι υψώθηκε και σφίχτηκε, ενώ τα πόδια και οι μηροί μπήκαν σε κίνηση». Οι θεατές έμεναν συχνά με την εντύπωση ότι ο νεκρός… ξυπνούσε.
