Το 2012, ομάδα γιατρών δημοσίευσε μία από τις πιο εντυπωσιακές και αινιγματικές περιγραφές περιστατικού, όταν ένας 57χρονος τετραπληγικός ασθενής εμφάνισε παροδικό καρδιακό ρυθμό 600 bpm, περίπου διπλάσιο από το ανώτατο θεωρητικό όριο των 300 bpm.
Ο άνδρας είχε εισαχθεί στο νοσοκομείο λόγω ζάλης και θωρακικής πίεσης. Αφού αντιμετωπίστηκε για πιθανό οξύ στεφανιαίο σύνδρομο, παρέμεινε για παρακολούθηση. Την τρίτη ημέρα, παρουσίασε επεισόδια ταχυαρρυθμίας και έντονων θωρακικών πόνων. Σε ένα από αυτά, οι παλμοί του απογειώθηκαν στους 600 bpm για περίπου 20 δευτερόλεπτα, πριν πέσουν στα 300 bpm και στη συνέχεια επανέλθουν μόνοι τους στο φυσιολογικό.
Δεν είναι η πρώτη φορά, αλλά είναι η υψηλότερη
Προηγούμενες αναφορές είχαν καταγράψει ακραίες τιμές, όπως καρδιακό ρυθμό 480 bpm. Οι γιατροί μάλιστα ανέσυραν και ένα διάσημο ανεκδοτολογικό περιστατικό, τον Δανό ακουολόγο Ole Bentzen, ο οποίος σύμφωνα με μαρτυρίες το 1989 πέθανε από καρδιακή ανακοπή ενώ γελούσε βλέποντας την ταινία A Fish Called Wanda. Οι παλμοί του υπολογίστηκαν τότε μεταξύ 250 και 500 bpm.
Γιατί το όριο των 300 bpm θεωρείται «αδιαπέραστο»
Οι γιατροί εξηγούν ότι η φυσιολογία της καρδιάς βάζει ξεκάθαρα όρια. Μετά από κάθε καρδιακό παλμό, το κύτταρο περνά μια απόλυτη ανερέθιστη περίοδο διάρκειας περίπου 0,2 δευτερολέπτων. Αυτό σημαίνει πως δεν μπορεί να δεχτεί δεύτερο ερέθισμα πριν «επαναφορτιστεί».
Αυτός ο μηχανισμός καθορίζει το θεωρητικό μέγιστο, περίπου 300 παλμούς το λεπτό. Το ίδιο ισχύει και για τη διάρκεια του ηλεκτρικού δυναμικού στα μυοκαρδιακά κύτταρα, ακόμη ένας παράγοντας που περιορίζει τη συχνότητα ενεργοποίησης.
Πώς λοιπόν έφτασε κάποιος τους 600 παλμούς;
Για να ξεπεραστούν τα όρια της φυσιολογίας, πρέπει να εμπλέκονται παθολογικοί ηλεκτρικοί μηχανισμοί, όπως:
- Παράκαμψη του κολποκοιλιακού κόμβου μέσω παραπληρωματικών δεματίων (accessory pathways)
- Μείωση της διάρκειας του δυναμικού δράσης
- Επιλεκτική ενεργοποίηση συγκεκριμένων μυοκαρδιακών ινών
- Πολύμορφη ή χαοτική αρρυθμία, όπως κοιλιακή ή κολπική μαρμαρυγή
Χωρίς πλήρη καταγραφή 12 απαγωγών κατά το επεισόδιο, οι γιατροί δεν μπόρεσαν να δώσουν απόλυτη απάντηση. Η πιο πιθανή εξήγηση, όμως, ήταν κολπική μαρμαρυγή μαζί με την ύπαρξη πολλαπλών παρακαμπτήριων δεματίων.
