Το να μιλάει κανείς δύο ή περισσότερες γλώσσες συνδέεται πλέον με μειωμένο κίνδυνο επιταχυνόμενης γήρανσης, σύμφωνα με μια εκτενή ανάλυση δεδομένων από περισσότερα από 86.000 άτομα σε 27 ευρωπαϊκές χώρες.
Τα ευρήματα αυτά, που δημοσιεύτηκαν στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Nature Aging, παρέχουν ισχυρές αποδείξεις ότι η προώθηση της πολυγλωσσίας μπορεί να υποστηρίξει στρατηγικές υγιούς γήρανσης σε επίπεδο πληθυσμού.
Μέχρι σήμερα, παρόλο που προηγούμενες έρευνες είχαν υποστηρίξει ότι η πολυγλωσσία μπορεί να διατηρήσει τη γνωστική λειτουργία, τα στοιχεία ήταν ασυνεπή λόγω της χρήσης μικρών δειγμάτων.
Δύο φορές πιθανότερη η επιταχυνόμενη γήρανση στους μονόγλωσσους
Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Agustin Ibañez από το Global Brain Health Institute (GBHI) του Trinity College στο Δουβλίνο, ανέλυσε δεδομένα από συμμετέχοντες ηλικίας 51 έως 90 ετών, συγκρίνοντας τη βιολογική τους γήρανση με τις αναμενόμενες τιμές, βάσει παραγόντων υγείας και τρόπου ζωής.
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά:
- Τα άτομα που χρησιμοποιούν μόνο μία γλώσσα είχαν περίπου διπλάσιες πιθανότητες να βιώσουν επιταχυνόμενη γήρανση σε σχέση με τους πολυγλώσσους.
- Οι πολύγλωσσοι είχαν κατά μέσο όρο περίπου τις μισές πιθανότητες να βιώσουν αυτή την επιτάχυνση.
Οι συγγραφείς παρατήρησαν επίσης δοσοεξαρτώμενη επίδραση: όσο περισσότερες γλώσσες μιλούσε κάποιος, τόσο πιο αργά φαινόταν να γερνά. Μάλιστα, το προστατευτικό όφελος της πολυγλωσσίας παρέμεινε σημαντικό ακόμη και μετά τη στατιστική προσαρμογή για την ηλικία και για τους σωματικούς, κοινωνικούς και κοινωνικοπολιτικούς παράγοντες.
Χαμηλό κόστος, τεράστιο όφελος για τη δημόσια υγεία
Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι αυτά τα ευρήματα μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για τη διαμόρφωση εκπαιδευτικών και δημόσιων πολιτικών υγείας.
Ο Jason Rothman από το πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ (Ηνωμένο Βασίλειο), ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, σχολίασε ότι σε αντίθεση με ακριβές παρεμβάσεις (δίαιτες ή φάρμακα), «η πολυγλωσσική χρήση δεν περιορίζεται σε όσους μπορούν να αντέξουν οικονομικά συγκεκριμένους πόρους».
Εάν η πολυγλωσσία θωρακίζει κατά της γήρανσης, τότε η ενθάρρυνση της εκμάθησης γλωσσών στα σχολεία, η προστασία των γλωσσών μεταναστών και μειονοτήτων, και η διατήρηση ευκαιριών για πολύγλωσση χρήση καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, θα μπορούσε να είναι εξίσου σημαντική με εκστρατείες που προωθούν τη σωματική δραστηριότητα ή τη διακοπή του καπνίσματος.
Οι συγγραφείς επισημαίνουν ότι το όφελος προκύπτει από δύο φάσεις: την εντατική προσπάθεια εκμάθησης των βασικών (δημιουργώντας νέα νευρωνικά δίκτυα) και τη συνεχή χρήση και επέκταση της γλώσσας, η οποία απαιτεί διαφορετικό είδος πνευματικής άσκησης. Η περαιτέρω έρευνα θα ξεκαθαρίσει αν το νευροπροστατευτικό αποτέλεσμα οφείλεται κυρίως στη «νοητική γυμναστική» της γραμματικής και του λεξιλογίου ή στη σημαντική κοινωνική διάσταση που προσφέρει.
*Με πληροφορίες από goodnewsnetwork
