Το σχέδιο για την παροχή δανείου 140 δισεκατομμυρίων ευρώ της ΕΕ για την Ουκρανία παραμένει στα χαρτιά- και φαίνεται ότι θα παραμείνει για τουλάχιστον δύο ακόμη μήνες – αφού ο πρωθυπουργός του Βελγίου επέκρινε έντονα τη χρήση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν κατασχεθεί για να τεθεί σε εφαρμογή.
Το Βέλγιο – ένα από τα έξι ιδρυτικά μέλη της ΕΕ και γνωστό για την αγάπη του για την τέχνη του κλασικού ευρωπαϊκού συμβιβασμού – κατάφερε να αποδυναμώσει σε μεγάλο βαθμό το πλάνο που δημοσιεύθηκε σε Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες. Το αποτέλεσμα δεν κάνει τίποτα άλλο παρά να αναβάλει την απόφαση για το αν θα προχωρήσει το σχέδιο μέχρι την επόμενη συνάντηση των ηγετών. Και ανανεώνει τις ανησυχίες για τη δέσμευση του μπλοκ στην Ουκρανία.
Ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Μπαρτ Ντε Βέβερ, είναι ένας δεξιός Φλαμανδός εθνικιστής που δέχεται πιέσεις για το σχέδιο στο εσωτερικό, επειδή λέει ότι η επιχείρηση συνεπάγεται τεράστιους οικονομικούς και νομικούς κινδύνους για το Βέλγιο, όπου φυλάσσονται τα περισσότερα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Οι επικεφαλής της ΕΕ λένε ότι κατανοούν τις ανησυχίες του, αλλά δεν μπόρεσαν να βρουν τρόπο να τον καθησυχάσουν. «Είναι κάπως άσχημο για μένα να μας δείχνουν με το δάχτυλο ως τη χώρα που δεν θέλει να βοηθήσει», δήλωσε ο Ντε Βέβερ στους δημοσιογράφους. Χαρακτήρισε την ιδέα να βρεθούν οι Βέλγοι φορολογούμενοι υπόλογοι για το δάνειο ως «εντελώς παράλογη».
Η διφορούμενη στάση του Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της εισβολής της Μόσχας στην Ουκρανία, παρά την επιβολή κυρώσεων στις δύο μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες της Ρωσίας αυτή την εβδομάδα, μεταθέτει στην Ευρώπη το βάρος να ενισχύσει τη στήριξή της προς το Κίεβο, γράφει το POLITICO. Ενώ οι κυβερνήσεις της Ευρώπης και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θεωρούσαν εδώ και καιρό αδιανόητη τη χρήση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τον εξοπλισμό και την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, λόγω φόβων ότι θα παραβίαζε το διεθνές δίκαιο, αυτό αναδείχθηκε ως μια πραγματική προοπτική τους τελευταίους μήνες καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται.
Η ΕΕ ήλπιζε την Πέμπτη να δώσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μια σταθερή εντολή να υποβάλει μια νομική πρόταση που θα περιγράφει το δάνειο ήδη από την επόμενη εβδομάδα. Ο Ντε Βεβέρ διεμήνυσε ότι αυτό δεν θα συμβεί, αν και στην τελική δήλωση της Συνόδου Κορυφής επέτρεψε να αναφερθεί ότι δεν θα σταθεί εμπόδιο στην Επιτροπή για την περαιτέρω διερεύνηση της ιδέας της δήμευσης περιουσιακών στοιχείων. Αυτό δεν ήταν ακριβώς αυτό που ονειρευόταν το Κίεβο. Λίγοι μπόρεσαν να κρύψουν το γεγονός ότι το αποτέλεσμα εγείρει ανανεωμένα ερωτήματα σχετικά με την εύθραυστη υποστήριξη της ΕΕ προς την Ουκρανία, καθώς η σύγκρουση πλησιάζει την επέτειο των 4 χρόνων.
Το σχέδιο για τα περιουσιακά στοιχεία «δεν έχει θαφτεί», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. «Μπορέσαμε να συζητήσουμε τεχνικές λεπτομέρειες». Δεν υπήρχαν άλλες επιλογές χρηματοδότησης για την βοήθεια προς την Ουκρανία, είπε. Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε στους ηγέτες ότι οι κίνδυνοι που σχετίζονται με το δάνειο είναι «διαχειρίσιμοι». Με το Βέλγιο να δηλώνει ότι δεν αισθάνεται άνετα με το σχέδιο, διπλωμάτες πέρασαν πολλές μέρες πριν από τη σύνοδο κορυφής προσπαθώντας να βρουν νομική γλώσσα για να καθησυχάσουν τον Ντε Βεβέρ και να δώσουν στην Επιτροπή τις οδηγίες που θα χρειαζόταν για να προχωρήσει με την ιδέα.
Η διατύπωση ωστόσο στην οποία κατέληξαν οι ηγέτες ήταν ότι απλώς «καλούν την Επιτροπή να παρουσιάσει, το συντομότερο δυνατό, επιλογές για οικονομική στήριξη» και παραπέμπουν το ζήτημα στην επόμενη σύνοδο κορυφής. Αυτή έχει προγραμματιστεί για τον Δεκέμβριο, αλλά οι αξιωματούχοι δεν απέκλεισαν μια προηγούμενη συνάντηση.
Τα διακυβεύματα φάνηκαν πολύ υψηλά για τον Ντε Βεβέρ, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος των ακινητοποιημένων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας στην Ευρώπη κατέχεται από την χρηματοπιστωτική εταιρεία Euroclear, η οποία είναι εγγεγραμμένη στο Βέλγιο, ανέφεραν οι διπλωμάτες. Είπε επανειλημμένα στους ομολόγους του ότι η επιχείρηση ενείχε τεράστιους οικονομικούς και νομικούς κινδύνους για το Βέλγιο, όπως είπαν.
Ένα στοιχείο που εξηγεί την επιμονή του Βέλγου πρωθυπουργού είναι πως βρίσκεται εν μέσω ατελέσφορων διαπραγματεύσεων για την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τον προϋπολογισμό, που θα επαναφέρει την οικονομία της χώρας του σε ισορροπία. «Συμφωνήσαμε στο τι, τώρα πρέπει να εργαστούμε στο πώς», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στους δημοσιογράφους.
Απέναντι στις διαβεβαιώσεις της Κομισιόν ότι το σχέδιο δανεισμού ενέχει ελάχιστο κίνδυνο, οι Βέλγοι διπλωμάτες απάντησαν ότι «ένα αεροπλάνο έχει ελάχιστες πιθανότητες να συντριβεί, αλλά αν συμβεί, δεκάδες άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους», σύμφωνα με δύο διπλωμάτες με γνώση των συνομιλιών. Τις τελευταίες εβδομάδες, οι βελγικές αρχές είχαν καλέσει επανειλημμένα την Κομισιόν να καλύψει τις πιο ευαίσθητες πτυχές του δανείου σε διμερές επίπεδο, και αντέδρασαν έντονα όταν οι αξιωματούχοι της ΕΕ αρνήθηκαν να το πράξουν. «Η αίσθησή μου είναι ότι από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποτίμησαν την πολυπλοκότητα αυτού του χρηματοοικονομικού σχεδίου. Αυτή η υποτίμηση είναι και ο λόγος για τον οποίο το Βέλγιο ανησυχεί», ανέφερε ένας από τους διπλωμάτες της ΕΕ.
Ο συμβιβασμός που επετεύχθη αργά χθες το βράδυ στην ΕΕ επιτρέπει σε όλους να σώσουν την αξιοπιστία τους και αφήνει στον Ντε Βέβερ την εξουσία να ασκήσει βέτο σε τυχόν μελλοντικές ενέργειες εάν δεν πληρούν τις κόκκινες γραμμές του. Εάν «η Ρωσία μπορεί πράγματι να διεκδικήσει τα χρήματα για οποιονδήποτε λόγο… τα μετρητά πρέπει να είναι εκεί αμέσως», είπε ο Ντε Βέβερ, προσθέτοντας ότι «η εμπιστοσύνη σε ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρώπης» θα διακυβευόταν.
«Ποιος θα δώσει αυτή την εγγύηση; Ρώτησα τους συναδέλφους μου: “Εσείς; Τα κράτη μέλη;”… Αυτό το ερώτημα δεν απαντήθηκε», είπε ο Βέλγος ηγέτης.
