Ο μύθος, που ακούγεται συχνά τα τελευταία χρόνια , ότι αφενός το τρίτο μνημόνιο του 2015 ήταν αχρείαστο (!) και αφετέρου ότι χρέωσε την Ελλάδα με 100 δισεκατομμύρια ευρώ είναι στην πραγματικότητα ένα ψεύδος που αναπαράγεται χωρίς ανάλυση και χωρίς επαφή με τα πραγματικά οικονομικά στοιχεία. Ο σκοπός της αναπαραγωγής αυτού του ψεύδους είναι να συκοφαντήσει και να υποβαθμίσει το ρόλο της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στη διάσωση της χώρας από τη χρεοκοπία, που ήταν γεγονός από το 2010 -2012
Ας δούμε τα πραγματικά στοιχεία λοιπόν:
Η αλήθεια είναι ότι το τρίτο μνημόνιο το 2015 δεν κάλυψε νέες δαπάνες ή πολιτικές επιλογές της τότε κυβέρνησης, αλλά αναχρηματοδότησε ανειλημμένες υποχρεώσεις που είχαν ήδη δημιουργηθεί από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Συγκεκριμένα η Ελλάδα με το τρίτο μνημόνιο δανείστηκε 86 δισ. ευρώ από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), εκ των οποίων:
66 δισ. ευρώ αφορούσαν αποπληρωμές παλαιών δανείων, τόκους και ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις που εκκρεμούσαν από τα προηγούμενα χρόνια . Δηλαδή ήταν παλιες οφειλές που έπρεπε να έχουν αποπληρωθεί από τις προηγούμενες Κυβερνήσεις. Συγκεκριμένα :
-Χρεολύσια ύψους 35,9 δισ. ευρώ για χρέη που δημιούργησαν προηγούμενες κυβερνήσεις.
-Πληρωμές τόκων ύψους 17,8 δισ. ευρώ.
-Πληρωμή ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου ύψους 7,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων περίπου 4 δισ. ευρώ άφησε στο τέλος του 2014 η προηγούμενη κυβέρνηση, παρά την υποχρέωση που είχε αναλάβει από το δεύτερο μνημόνιο να τις μηδενίσει.
-25 δισ. ευρώ προορίζονταν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, εξαιτίας της φυγής καταθέσεων προς το εξωτερικό. Από αυτά, χρησιμοποιήθηκαν τελικά μόνο 5 δισ. ευρώ, αφού οι υπόλοιπες ανάγκες καλύφθηκαν από ιδιώτες μέσω αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου.
-Την ίδια χρονιά, το 2015, δημιουργήθηκαν νέες ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου ύψους περίπου 3,4 δισ. ευρώ, οι οποίες επίσης εντάχθηκαν στο πρόγραμμα.
Συνεπώς, το πραγματικό επιπλέον ποσό που προστέθηκε στο χρέος λόγω του τρίτου μνημονίου ανέρχεται περίπου στα 8,4 δισ. ευρώ (5 δισ. για τις τράπεζες + 3,4 δισ. για νέες υποχρεώσεις).
Καμία σχέση, λοιπόν, με τα περίφημα «100 δισ.» που παρουσιάζονται ως δήθεν αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης του 2015.
Η παραπάνω εικόνα επιβεβαιώνεται αδιάψευστα από τα επίσημα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους:
- Ύψος δημοσίου χρέους στις 31/12/2014: 324.127,88 εκατ. ευρώ
- Ύψος δημοσίου χρέους στις 31/12/2015: 321.332,16 εκατ. ευρώ
- Ύψος δημοσίου χρέους στις 30/6/2016: 328.341,00 εκατ. ευρώ
Τα στοιχεία αυτά αποδεικνύουν ότι κατά το 2015 το δημόσιο χρέος όχι μόνο δεν αυξήθηκε, αλλά μειώθηκε ελαφρώς, ενώ η μεταγενέστερη μικρή άνοδος οφείλεται στην πλήρη ενεργοποίηση του προγράμματος και στην ομαλοποίηση των πληρωμών.
Ο ισχυρισμός ότι το τρίτο μνημόνιο ήταν αχρείαστο είναι ψέμα που υιοθετήθηκε για συκοφαντικούς και ιδιοτελείς σκοπούς. Ο διοικητής της ΤτΕ κ. Στουρνάρας σχολιάζοντας δέκα χρόνια μετά, την αδυναμία της κυβέρνησης Σαμαρά να πετύχει τη ρύθμιση του χρέους, αναγνώρισε ότι αν είχε γίνει η ρύθμιση του χρέους «ίσως να μη χρειαζόμασταν τρίτο μνημόνιο», καταρρίπτοντας και ο ίδιος το μύθο για το δήθεν «αχρείαστο» τρίτο μνημόνιο (συνέντευξη στον Παύλο Τσίμα στο ΣΚΑΙ, 3/2/2025)
Το συμπέρασμα είναι απλό:
Το τρίτο μνημόνιο ούτε ήταν αχρείαστο, ούτε «φόρτωσε» τη χώρα με νέα, δυσθεώρητα χρέη. Ήταν η αναγκαία συμφωνία που εξασφάλισε τη χρηματοδότηση των υπαρκτών υποχρεώσεων της χώρας, αποτρέποντας την πλήρη δημοσιονομική ασφυξία και τη χρεοκοπία.
Κάποια στιγμή, η δημόσια συζήτηση για τα κρίσιμα ζητήματα της οικονομίας πρέπει να στηρίζεται στα πραγματικά στοιχεία όχι σε πολιτικούς μύθους που βολεύουν τη διαστρέβλωση της ιστορίας.
(Η Κερασίνα Ραφτοπούλου είναι τραπεζικό στέλεχος, πρώην μέλος του Γενικού Συμβουλίου του ΤΧΣ – το άρθρο δημοσιεύτηκε στο dnews.gr)
