Ποια λέτε είναι η χώρα που διακρίνεται για την πολυπλοκότητα των διαδικασιών, το πλήθος των κανονισμών και το μεγάλο βάρος μιας κακής γραφειοκρατίας, που παρεμποδίζουν να αναπτυχθεί επιχειρηματική δραστηριότητα;
Το TMF Group είναι ένας έγκριτος οργανισμός που παρακολουθεί ειδικά την πολυπλοκότητα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος παγκοσμίως, συντάσσει εκθέσεις επί του θέματος ετησίως και, το σημαντικό, αυτές τις εκθέσεις τις παίρνουν υπόψη οι πολυεθνικές και άλλοι διεθνείς επενδυτές στα σχέδιά τους. Φέτος, η 12η ετήσια έκθεση του TMF Group, αφού εξέτασε την πολυπλοκότητα των διαδικασιών σε 79 χώρες που καλύπτουν το 94% του παγκόσμιου ΑΕΠ, κατέταξε στην πρώτη, τη χειρότερη θέση όλων, την Ελλάδα. Η χώρα μας ανέβαινε θέσεις, είχε καταταγεί στη δεύτερη το 2023 και βρέθηκε στην πρώτη πέρυσι –έχει άλλη μια πρωτιά, όχι για καλό.
Αυτή η πολυπλοκότητα δεν έχει κάποια κοινωνικά, περιβαλλοντικά ή άλλα οφέλη. Πρόκειται -αναφέρεται στην έκθεση- για γραφειοκρατικά βάρη χωρίς προστιθέμενη αξία. Η κατάργησή τους θα μπορούσε να συνεισφέρει στην ανάπτυξη και στην προστασία του δημοσίου συμφέροντος, με την εξοικονόμηση πόρων, την προαγωγή της διαφάνειας των ρυθμίσεων και με την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των εποπτικών αρχών. Παράδειγμα, η Δανία: Διαθέτει από τα πιο απλά ρυθμιστικά καθεστώτα για τις επιχειρήσεις, χωρίς διόλου να υστερεί σε περιβαλλοντική ή κοινωνική προστασία από ‘μάς ή άλλες χώρες που έχουν δαιδαλώδεις ρυθμίσεις -αντιθέτως, η Δανία είναι ασύγκριτα πιο μπροστά.
Τί συμβαίνει στην Ελλάδα: Έχουμε «μετάβαση από την παραδοσιακή γραφειοκρατία στην ηλεκτρονική γραφειοκρατία. Αυτό –σημειώνεται- περιλαμβάνει πολλαπλές διαδικτυακές πλατφόρμες για την υποβολή διαφόρων στοιχείων, καθεμία εκ των οποίων απαιτεί διαφορετικά διαπιστευτήρια. Αντί να επισκεπτόμαστε κάθε τμήμα αυτοπροσώπως, τώρα πλοηγούμαστε σε ηλεκτρονικά συστήματα». Για τις εταιρείες, αυτά συνεπάγονται υψηλότερα κόστη. Οι μικρότερες δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στον ανταγωνισμό, γενικότερα αποθαρρύνονται επεκτάσεις των υφιστάμενων ή νέες επενδύσεις και, μακροπρόθεσμα, αποθαρρύνονται δυνητικοί επενδυτές, λόγω των υψηλών εξόδων κανονιστικής συμμόρφωσης και τις κακοτοπιές που κρύβονται στον δαίδαλο των ρυθμίσεων.
Συμπέρασμα: Με ύμνους στην απλούστευση των διαδικασιών και με κατά συρροή apps, η γραφειοκρατία ζει και βασιλεύει, με σημαντικές, πολλαπλά αρνητικές συνέπειες.
Είναι έμμεσος φόρος: Η κακή, περιττή γραφειοκρατία επιβάλει τον πιο ύπουλο φόρο, που επιβαρύνει παράλληλα με τους άλλους τις επιχειρήσεις (με επιπλέον λογιστές, δικηγόρους, διαμεσολαβητές και, κυρίως, με χαμένο χρόνο) και ενσωματώνεται στις τιμές, αποδυναμώνοντας την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων και διαβρώνοντας την αγοραστική δύναμη του τελικού καταναλωτή –ως ένας ακόμη, σιωπηρός, έμμεσος φόρος.
Παρεμποδίζει την ανάπτυξη: Παρότι, όπως δείχνουν οι στατιστικές, οι Έλληνες εργαζόμαστε πιο πολλές ώρες από τους άλλους Ευρωπαίους, η ανά ώρα παραγωγικότητα κυμαίνεται στο 60% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Ένα μέρος της υστέρησης οφείλεται στην απουσία επενδύσεων σε εξοπλισμό και σύγχρονο μάνατζμεντ, ένα άλλο στην πολυπλοκότητα των διαδικασιών -που τιμωρούν την καινοτομία.
Καλλιεργεί τη διαφθορά: Όσο πιο περίπλοκες και αδιαφανείς είναι οι διαδικασίες, τόσο περισσότερος χώρος δημιουργείται για «διευκολύνσεις», αναθέσεις και συναλλαγές κάτω από το τραπέζι, ενώ όσο πιο απλοί και σαφείς είναι οι κανόνες, τόσο περιορίζονται τα περιθώρια της διαφθοράς –μιας μάστιγας που έχει λάβει πρωτοφανείς διαστάσεις τα τελευταία χρόνια.
Συνελόντι ειπείν: Η ψηφιακή τεχνολογία εν πολλοίς χρησιμοποιήθηκε όχι τόσο ως έναυσμα για την ανασυγκρότηση ενός κουρασμένου, εχθρικού στον πολίτη και την ανάπτυξη κράτους, όσο σαν εργαλείο για να λειανθούν ενοχλητικές γωνίες και το κράτος να παραμείνει ως είχε. Κάπου εδώ είναι το μεγάλο δράμα της χώρας: Όταν παντού αναβαθμίζεται ο ρόλος του κράτους, γιατί όλοι κατανοούν ότι χωρίς ένα σύγχρονο κράτος-στρατηγό δεν μπορεί να προχωρήσει η συνεργασία κράτους-ιδιωτικού τομέα και να προωθηθεί η ανάπτυξη στις σύγχρονες συνθήκες, καθ’ ημάς επιβιώνει ένα κράτος εξοπλισμένο με πολύπλοκες, κοστοβόρες και αδιαφανείς διαδικασίες, ικανό να υπηρετεί πελατειακές πολιτικές –και να καταστρέφει την Ελλάδα. Δεν το άλλαξε η σημερινή κυβέρνηση όταν ήταν παντοδύναμη. Τώρα δεν μπορεί –ακόμα κι αν υποτεθεί ότι θα το ήθελε.
(Ο Κώστας Καλλίτσης είναι δημοσιογράφος- Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από την εφημερίδα “Η Καθημερινή” της Κυριακής)
