«Υποφέρουμε», είπε ο Σενέκας, «πιο συχνά στη φαντασία μας παρά στην πραγματικότητα». Ο στωικός φιλόσοφος θα μπορούσε κάλλιστα να μιλάει μέσα από αυτά τα λόγια για τις γενιές.
Τα μέλη της Gen Ζ, που γεννήθηκαν μεταξύ 1997 και 2012, λένε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατέστρεψαν την παιδική τους ηλικία. Οι Μιλένιαλ (η γενιά της Χιλιετίας), που γεννήθηκαν μεταξύ 1981 και 1996, παραπονιούνται ότι δεν μπορούν να αγοράσουν σπίτι. Οι Baby-boomers, που γεννήθηκαν μεταξύ 1946 και 1964, διαμαρτύρονται ότι αντιμετωπίζουν μια αβέβαιη συνταξιοδότηση, σύμφωνα με τον Economist.
Πολλοί ξεχνούν τη Γενιά Χ (Gen X), που αποτελείται από όσους γεννήθηκαν μεταξύ 1965 και 1980. Σύμφωνα με τις αναζητήσεις στο Google, ο κόσμος ενδιαφέρεται λιγότερο από το μισό για τη Gen Χ σε σύγκριση με τους Millennials, τη Gen Ζ ή τους Baby-boomers.
Ελάχιστα είναι τα podcasts ή τα memes για τη γενιά τους. Εκτός από το βιβλίο του Douglas Coupland «Generation X: Tales for an Accelerated Culture», ένα μυθιστόρημα που εκδόθηκε το 1991 και έκανε δημοφιλή το όνομα, υπάρχουν λίγα βιβλία που αναφέρονται σε αυτή την ομάδα. Στη Βρετανία, τα μέλη της Γενιάς Χ είναι λιγότερο πιθανό από τα μέλη οποιασδήποτε άλλης ηλικιακής ομάδας να γνωρίζουν τη γενιά στην οποία ανήκουν.
Η άγνωστη γενιά με τη δυστυχισμένη ζωή
Η Gen Χ μπορεί να μην έχει θέση στη λαϊκή φαντασία, αλλά πραγματικά υποφέρει. Αυτό ισχύει τόσο επειδή η γενιά Χ βρίσκεται σε μια δύσκολη ηλικία, όσο και επειδή η ίδια η ομάδα είναι «καταραμένη».
Μια πρόσφατη δημοσκόπηση της Ipsos σε 30 χώρες διαπίστωσε ότι το 31% των μελών της γενιάς Χ δηλώνουν ότι «δεν είναι πολύ ευτυχισμένοι» ή «δεν είναι καθόλου ευτυχισμένοι», το υψηλότερο ποσοστό από οποιαδήποτε άλλη γενιά. Ο David Blanchflower του Dartmouth College διαπιστώνει ότι όλα τα είδη δυσάρεστων συναισθημάτων, από τη δυστυχία έως το άγχος και την απόγνωση, κορυφώνονται γύρω στην ηλικία των 50 ετών.
Αυτό συνάδει με τη θεωρία της «U-bend of life» (η καμπύλη της ζωής), η οποία υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι είναι ευτυχισμένοι όταν είναι νέοι και γέροι, αλλά δυστυχισμένοι στη μέση ηλικία. Οι baby boomers το έζησαν αυτό και σύντομα θα το ζήσουν και οι millennials.
Η καμπύλη U υπάρχει εν μέρει επειδή τα χρόνια προβλήματα υγείας αρχίζουν να εμφανίζονται στη μέση ηλικία. Οι άνθρωποι συνειδητοποιούν επίσης ότι δεν θα επιτύχουν όλα όσα είχαν ονειρευτεί στην καριέρα τους. Επιπλέον, η γενιά Χ συχνά πρέπει να φροντίζει τόσο τα παιδιά όσο και τους γονείς της. Στην Αμερική, αφιερώνουν το 5% των δαπανών τους στη φροντίδα ατόμων κάτω των 18 ή άνω των 65 ετών, έναντι μόλις 2% για τους baby boomers.
Στην Ιταλία, το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 18-34 ετών που ζουν με τους γονείς τους έχει αυξηθεί από 61% σε 68% τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Στην Ισπανία, η αύξηση είναι ακόμη πιο δραματική. Σε ποια γενιά ανήκουν πολλοί από αυτούς τους γονείς; Στη γενιά Χ.
Πουθενά αλλού η ζωή δεν έχει τόσο έντονη διακύμανση όσο στο Σαν Φρανσίσκο. Οι ιδεαλιστές νέοι της πόλης πιστεύουν ότι θα ιδρύσουν την επόμενη μεγάλη εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης και είναι διατεθειμένοι να ανεχθούν το υψηλό κόστος ζωής και την εγκληματικότητα. Οι επιτυχημένοι baby boomers ζουν σε τεράστια σπίτια στο πλούσιες γειτονιές και κάθονται στα διοικητικά συμβούλια εταιρειών.
Η γενιά Χ, που βρίσκεται στη μέση, δεν έχει ούτε τον ιδεαλισμό ούτε τις προνομιούχες θέσεις. Μόνο το 37% είναι ευχαριστημένο με τη ζωή στο Σαν Φρανσίσκο, σε σύγκριση με το 63% της γενιάς Ζ, σύμφωνα με δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε το 2022 από την τοπική εφημερίδα San Francisco Standard. Πολλοί δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ζουν στο Όκλαντ, στην αντίπερα όχθη του κόλπου, αν θέλουν ένα μεγάλο σπίτι.
Χαμένη εισοδηματικά η γενιά
Αν και η γενιά Χ θα ξεφύγει με τον καιρό από την καμπύλη U, θα παραμείνει χαμένη από άλλες απόψεις, σημειώνει ο Economist.
Ας εξετάσουμε τα εισοδήματά της. Η γενιά Χ κερδίζει περισσότερα μετά τον πληθωρισμό από τις προηγούμενες γενιές – μια μακρά ιστορική τάση, από την οποία επωφελούνται και οι millennials και Gen Ζ. Ωστόσο, η πρόοδός της είναι αργή. Μια πρόσφατη μελέτη του Kevin Corinth από το American Enterprise Institute, ένα think-tank, και του Jeff Larrimore από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αξιολογεί τα εισοδήματα των αμερικανικών νοικοκυριών ανά γενιά, μετά την αφαίρεση των φόρων, των κρατικών μεταβιβάσεων και του πληθωρισμού. Από την ηλικία των 36 έως τα 40, τα πραγματικά εισοδήματα των νοικοκυριών της γενιάς Χ ήταν μόνο 16% υψηλότερα από αυτά της προηγούμενης γενιάς στην ίδια ηλικία, η μικρότερη βελτίωση από οποιαδήποτε άλλη ομάδα.
Ίσως αυτή η χαμηλή ύξηση του εισοδήματος να είναι συνέπεια ενός στερεότυπου που έχει επιβεβαιωθεί από μια σειρά ψυχολογικών μελετών: οι άνθρωποι της Γενιάς Χ είναι απρόθυμοι να γίνουν εταιρικά «ρομπότ», δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στην ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και στην αυτονομία.
Δεν είναι τυχαίο ότι το 1999, όταν οι άνθρωποι της Γενιάς Χ ήταν στην ακμή της ζωής τους, υπήρξαν δύο εξαιρετικά επιτυχημένες ταινίες στις οποίες οι άνθρωποι απελευθερώνονταν από τα δεσμά της ζωής. Στην ταινία «The Matrix», ο Thomas Anderson, ένας προγραμματιστής υπολογιστών, ανακαλύπτει ότι ο κόσμος είναι μια ψευδαίσθηση που προσομοιώνεται από ευφυείς μηχανές. Στην ταινία «Fight Club», ένας υπάλληλος γραφείου γίνεται μέλος μιας μυστικής κοινωνίας, τα μέλη της οποίας χτυπάνε ο ένας τον άλλον. Όλα αυτά είναι φυσικά πολύ συναρπαστικά, αλλά δεν συμβάλλουν σε μια σταθερή καριέρα.
The Economist
Χτύπημα από την κρίση του 2007-09
Για να είμαστε δίκαιοι, η γενιά Χ αντιμετώπισε δύσκολες συνθήκες. Τα εισοδήματα των ανθρώπων συνήθως αυξάνονται γρήγορα στην ηλικία των 30 και 40 ετών, καθώς αναλαμβάνουν διευθυντικές θέσεις. Δυστυχώς για τη γενιά Χ, όταν βρισκόταν σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, οι αγορές εργασίας ήταν αδύναμες, μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-09. Το 2011, για παράδειγμα, τα μέσα ονομαστικά εισοδήματα των Βρετανών στην ηλικία των 30 ετών αυξήθηκαν μόλις κατά 1,1%.
Η αύξηση των εισοδημάτων στην Ιταλία, η οποία επλήγη σοβαρά από την κρίση του ευρώ, ήταν εξίσου χαμηλή. Και στον Καναδά, από το 2011 έως το 2017, τα πραγματικά μέσα εισοδήματα των ατόμων ηλικίας 35 έως 44 ετών δεν αυξήθηκαν καθόλου.
Η γενιά Χ δεν κατάφερε να συσσωρεύσει πλούτο.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980, όταν πολλοί baby boomers ήταν στην ηλικία των 30 ετών, οι παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές τετραπλασιάστηκαν. Η γενιά των millennials, που είναι τώρα στην ηλικία των 30 ετών, έχει απολαύσει μέχρι στιγμής ισχυρές αποδόσεις από τις αγορές. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000, όταν η γενιά Χ ήλπιζε να αποκομίσει κέρδη, οι αγορές σημείωσαν ελαφρά πτώση.
Η περίοδος αυτή ήταν μια χαμένη δεκαετία, ιδίως για τις αμερικανικές μετοχές, καθώς ακολούθησε τη φούσκα των dotcom και έληξε με την οικονομική κρίση.
Αδικημένοι και στην αγορά ακινήτων
Τι γίνεται με την ιδιοκτησία σπιτιού, το απόλυτο σύμβολο της αδικίας μεταξύ των γενιών; Η συμβατική αφήγηση αντιπαραβάλλει τους μόνιμους ενοικιαστές της γενιάς των millennials με τους boomers που απολαμβάνουν έξι επιπλέον υπνοδωμάτια. Ωστόσο, τα στοιχεία για την ιδιοκτησία σπιτιού στις ΗΠΑ, που παρέχονται από τη Victoria Gregory του υποκαταστήματος της Fed στο Σαιντ Λούις, ανατρέπουν αυτή την παραδεδομένη άποψη. Στην πραγματικότητα, η μεγάλη μείωση των ποσοστών ιδιοκτησίας σπιτιού συνέβη από τη γενιά των boomers στη γενιά X.
Από τα τέλη της τρίτης δεκαετίας της ζωής τους έως τις αρχές της τέταρτης, η γενιά Χ μιας συγκεκριμένης ηλικίας είχε παρόμοιες πιθανότητες να αποκτήσει ιδιοκτησία με τη γενιά των millennials.
Η αποστροφή προς την ιδιοκτησία σπιτιού είναι σε ορισμένες περιπτώσεις μια επιλογή. Η γενιά Χ μπορεί να έχει αφομοιώσει ένα απόσπασμα από το μυθιστόρημα του κ. Coupland: «Όταν κάποιος σου λέει ότι μόλις αγόρασε σπίτι, είναι σαν να σου λέει ότι δεν έχει πλέον προσωπικότητα. » Αλλά, και πάλι, οι περιστάσεις είναι πιθανώς ένας πιο σημαντικός παράγοντας. Από τα τέλη της δεκαετίας που ήταν 30 ετών έως όταν έμπαιναν στα 40, την περίοδο κατά την οποία πολλοί άνθρωποι αγοράζουν το πρώτο τους σπίτι, η γενιά Χ υπέστη τις επιπτώσεις της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Έγινε δύσκολο να πάρει κανείς στεγαστικό δάνειο. Μερικοί από εκείνους που είχαν ήδη στεγαστικό δάνειο έχασαν το σπίτι τους και επέστρεψαν στην ενοικίαση.
Τριπλάσια πλουσιότεροι οι millenials στην Ευρώπη
Οι συγκεντρωτικές στατιστικές αποτυπώνουν όλες αυτές τις τάσεις. Ο Jeremy Horpedahl του Πανεπιστημίου της Κεντρικής Αρκάνσας παρακολουθεί τον μέσο όρο του πλούτου ανά γενιά, χρησιμοποιώντας δεδομένα που παράγει η Fed. Διαπιστώνει ότι, σε ηλικία 31 ετών, η γενιά των millennials/Gen Z έχει περίπου διπλάσιο πλούτο από τον μέσο όρο της γενιάς X στην ίδια ηλικία. Χρησιμοποιώντας δεδομένα έρευνας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, βρίσκουμε ενδείξεις για παρόμοιες τάσεις στην Ευρώπη.
Από το 2010 έως το 2021, οι millennials στην ευρωζώνη τριπλασίασαν την ονομαστική καθαρή αξία τους, έναντι λιγότερο από διπλασιασμού για τους Gen Xers.
Η θέση της γενιάς Χ ενδέχεται να μην βελτιωθεί πολύ τα επόμενα χρόνια. Μπορεί να είναι οι πρώτοι που θα υποφέρουν λόγω των διαλυμένων συνταξιοδοτικών συστημάτων. Το ταμείο κοινωνικής ασφάλισης των ΗΠΑ προβλέπεται να εξαντληθεί έως το 2033 — ακριβώς όταν η γενιά Χ θα αρχίσει να συνταξιοδοτείται — πράγμα που σημαίνει ότι οι παροχές θα μειωθούν κατά 20-25%, εκτός αν το Κογκρέσο λάβει μέτρα. Την επόμενη φορά που θα δείτε έναν πενηντάχρονο, τουλάχιστον χαμογελάστε του.
