Ο Άγιος Λαυρέντιος, το γραφικό χωριό του Πηλίου, χτισμένο εδώ και αιώνες στις νότιες παρυφές του μυθικού βουνού, θα χαραχτεί στη μνήμη σας, ως ένα από τα πιο όμορφα χωριά που έχετε επισκεφτεί ποτέ.
Περιτριγυρισμένο από πλούσια βλάστηση με τις καστανιές, τις οξιές, τις ελιές του πηλιορείτικου τοπίου και σκαρφαλωμένο σε υψόμετρο 600 μ., θα σας χαρίσει εικόνες άλλων εποχών. Ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο μόλις ξεκινά.
Η ίδρυση του χωριού
Οι πρώτοι αιώνες της Οθωμανικής κατάκτησης διαμόρφωσαν τις συνθήκες, ώστε ο χριστιανικός πληθυσμός να αρχίσει να μετακινείται προς τα ορεινά, αναζητώντας ασφαλέστερες συνθήκες διαβίωσης. Τα χρόνια αυτά σταδιακά δημιουργούνται και οι οικισμοί του Πηλίου καθώς το βουνό ήταν ο ιδανικός τόπος εγκατάστασης των χριστιανικών πληθυσμών, που προέρχονταν από τις γύρω πεδινές και παραθαλάσσιες περιοχές.
Αρχικοί πυρήνες υπήρξαν τα μοναστήρια, ιδρυμένα κατά τη βυζαντινή περίοδο, γύρω από τα οποία οργανώνονται και οι οικισμοί, πολλοί από τους οποίους παίρνουν το όνομά τους από την αντίστοιχη μονή, όπως η Πορταριά και ο άγιος Λαυρέντιος.
Η ονομασία του χωριού είναι συνδεδεμένη με την παρουσία του Αγιορείτη μοναχού Λαυρεντίου, ο οποίος στα τέλη του 14ου αιώνα εγκαταλείπει το Άγιο Όρος, έρχεται στην περιοχή και θεμελιώνει την ομώνυμη μονή στη θέση προγενέστερης. Σε μεταγενέστερους χρόνους, με την εγκατάλειψη των πεδινών και παραθαλάσσιων περιοχών οι κάτοικοι εγκαθίστανται γύρω από την μονή και ο οικισμός παίρνει το όνομα του Αγίου Λαυρεντίου.
Αφού σεργιανίσετε στα καλντερίμια του και χαλαρώσετε στη γραφική πλατεία ακολουθήστε το δρόμο, που οδηγεί στη μονή. Παρά το γεγονός πως η μονή του Αγίου Λαυρεντίου κρύβει ακόμα κάποια από τα μυστικά της, αφήνοντας μεγάλο περιθώριο έρευνας στους μελετητές, είναι γνωστά κάποια ιστορικά στοιχεία για το μοναστήρι και το καθολικό του, το οποίο έχει δεχτεί εκτεταμένες επεμβάσεις μέσα στους αιώνες και ιδιαίτερα κατά τον 18ο αιώνα.
Η μονή του Αγίου Λαυρεντίου
Η μονή χτίστηκε στα μέσα του 13ου αιώνα ενώ μια σημαντική φάση της τοποθετείται στον 14ο αιώνα. Μεταγενέστερη επιγραφή, αναφέρει την επανίδρυση της το έτος 1378, από τον μοναχό Λαυρέντιο και χορηγό τον Αλέξιο Γ΄ Κομνηνό. Πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας πρόσθεσε πολύτιμες πληροφορίες για την ιστορία της μονής και ανέτρεψε παλαιότερες υποθέσεις περί ύπαρξης λατινικής εκκλησίας ιδρυμένης από μοναχούς προερχόμενους από το Άμαλφι της Ιταλίας.
Αρχικά, ο ναός άνηκε στο τύπο του σύνθετου τετρακιόνιου εγγεγραμμένου σταυροειδούς με νάρθηκα ενώ σήμερα, μετά από εκτεταμένη ανοικοδόμηση του 1764, αποτελεί μια τρουλλαία βασιλική με διώροφο νάρθηκα. Από τα κελιά της μονής σώζονται σήμερα μόνο εκείνα της βόρειας πλευράς.
Σήμερα είναι γυναικεία μονή και πανηγυρίζει στις 10 Αυγούστου (εορτή του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Λαυρεντίου του Αρχιδιακόνου) και στις 10 Μαΐου (εορτή του Οσίου Λαυρεντίου). Επίσης, στη μονή τιμάται και ο Νεομάρτυρας Άγιος Απόστολος ο Νέος στις 16 Αυγούστου. Η μονή είναι επισκέψιμη καθημερινά. Μπορείτε να πληροφορηθείτε για το ωράριο της στο τηλέφωνο 24280 96226.
Η ακμή του χωριού και τα αρχοντικά του
Κατά τον 17ο και 18ο αιώνα το χωριό γνωρίζει μεγάλη άνθηση, που βασίζεται στην ανάπτυξη του εμπορίου και της βιοτεχνίας. Η ακμή αυτή βρίσκεται αποτυπωμένη στα πηλιορείτικα αρχοντικά που στέκουν ακόμα και είναι από τα πιο όμορφα του Πηλίου.
Από τα πιο παλιά σπίτια του χωριού είναι το κτήριο Μίλλερ, η αρχική φάση του οποίου ανάγεται στον 16ο αιώνα αλλά και η οικία Στέλλου, χτισμένη πριν το 1712. Το αρχοντικό Γκλαβάνη (περίπου 1750), από τα πιο όμορφα που θα συναντήσετε στο Πήλιο και πολλά άλλα, που θα θαυμάσετε σεργιανίζοντας στα λιθόστρωτα καλντερίμια του χωριού. Αξίζει να κάνετε μια στάση και στο υδροκίνητο ελαιοτριβείο του 19ου αιώνα, που σήμερα λειτουργεί ως ξενώνας.
Μέσα και γύρω από το χωριό θα συναντήσετε και τα μικρά γραφικά εκκλησάκια, τον Άγιο Απόστολο τον Νέο, τον Άγιο Δημήτριο, τον Άγιο Αθανάσιο, τον Προφήτη Ηλία και την Παναγία Σουραβλού.
