Ένας πλανήτης παρόμοιος με τη Γη, σε απόσταση μόλις 40 ετών φωτός, φαίνεται να αποτελεί πιθανό «σπίτι» για εξωγήινη ζωή, σύμφωνα με νέα ανακάλυψη αστρονόμων.
Ο πλανήτης TRAPPIST-1e κινείται στη λεγόμενη «κατοικήσιμη ζώνη» του άστρου του – την περιοχή όπου μπορεί να υπάρχει υγρό νερό στην επιφάνεια. Το κρίσιμο στοιχείο, όμως, είναι αν διαθέτει ατμόσφαιρα που να σταθεροποιεί τη θερμοκρασία.
Χάρη σε μετρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb, οι επιστήμονες εντόπισαν ενδείξεις ότι πράγματι μπορεί να υπάρχει τέτοια ατμόσφαιρα.
Οι μετρήσεις του Webb
Η ομάδα στόχευσε το όργανο NIRSpec του τηλεσκοπίου τη στιγμή που ο πλανήτης περνούσε μπροστά από το άστρο του. Καθώς το φως διαπερνά την ατμόσφαιρα, συγκεκριμένα αέρια «απορροφούν» μήκη κύματος, αποκαλύπτοντας τη χημική τους σύσταση.
«Βλέπουμε δύο πιθανά σενάρια. Το πιο συναρπαστικό είναι ότι ο TRAPPIST-1e μπορεί να διαθέτει μια λεγόμενη δευτερογενή ατμόσφαιρα, πλούσια σε βαριά αέρια όπως το άζωτο», δήλωσε ο δρα Ράιαν ΜακΝτόναλντ, συν-συγγραφέας της μελέτης από το Πανεπιστήμιο St Andrews.
Ένας μικρός αλλά ελπιδοφόρος κόσμος
Το μητρικό άστρο, ο TRAPPIST-1, είναι ένας εξαιρετικά μικρός και ψυχρός ερυθρός νάνος. Από τους τρεις πλανήτες του συστήματος που βρίσκονται στη ζώνη κατοικησιμότητας, ο TRAPPIST-1e θεωρείται ο πιο υποσχόμενος. Έχει μάζα περίπου το 70% της Γης, ενώ ολοκληρώνει μια τροχιά γύρω από το άστρο του σε μόλις 6,1 ημέρες.
Παρά την εγγύτητά του στο άστρο, η χαμηλή θερμοκρασία της επιφάνειας του νάνου αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο ύπαρξης μεγάλων ωκεανών και πάγων.
Δύσκολες παρατηρήσεις
Η αναζήτηση ατμόσφαιρας στον TRAPPIST-1e έχει αποδειχθεί δύσκολη, καθώς το άστρο είναι ιδιαίτερα δραστήριο, γεμάτο εκλάμψεις και μαγνητικά «σπυράκια». Οι επιστήμονες χρειάστηκαν μήνες παρατηρήσεων και προσεκτικές διορθώσεις για να φτάσουν στο σημερινό αποτέλεσμα.
Τα δεδομένα δείχνουν ότι ο πλανήτης δεν έχει μια λεπτή ατμόσφαιρα διοξειδίου του άνθρακα όπως η Αφροδίτη ή ο Άρης, αλλά υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να διαθέτει πυκνή ατμόσφαιρα παρόμοια με της Γης.
Δευτερογενής ατμόσφαιρα
Η πρώτη, πρωτογενής ατμόσφαιρα που αποκτούν οι πλανήτες, αποτελούμενη κυρίως από υδρογόνο και ήλιο, συνήθως χάνεται γρήγορα λόγω της έντονης δραστηριότητας του άστρου. Στη συνέχεια, μέσα από ηφαιστειακή δραστηριότητα και βομβαρδισμό από αστεροειδείς, μπορεί να δημιουργηθεί μια δεύτερη ατμόσφαιρα – όπως συνέβη και στη Γη.
Μια τέτοια ατμόσφαιρα, πλούσια σε άζωτο, θα μπορούσε να προσφέρει το «θερμοκήπιο» που χρειάζεται ο πλανήτης για να παραμείνει βιώσιμος, ακόμη κι αν είναι «κλειδωμένος» βαρυτικά ώστε η μία πλευρά του να κοιτά πάντα το άστρο.
Μέχρι στιγμής, οι μετρήσεις βασίζονται σε μόλις τέσσερις παρατηρήσεις του Webb. Σύντομα, οι αστρονόμοι θα έχουν στα χέρια τους 20, γεγονός που θα επιτρέψει να ξεκαθαριστεί αν ο TRAPPIST-1e διαθέτει πράγματι ατμόσφαιρα και κατά πόσο μπορεί να είναι κατοικήσιμος.
«Για πρώτη φορά έχουμε το τηλεσκόπιο και τα εργαλεία να αναζητήσουμε πραγματικά συνθήκες κατοικησιμότητας σε άλλα άστρα», τόνισε ο δρα ΜακΝτόναλντ. «Είναι μια από τις πιο συναρπαστικές εποχές στην ιστορία της αστρονομίας».